بررسی دیدگاه های تفسیری عبدالجلیل قزوینی در مواجهه با موانع وحدت و هم گرایی در دوران سلجوقی

هم‌زمان با قدرت‌یابی سلجوقیان در ایران (429-552 ق) اختلافات و تنش‌های مذهبی میان مسلمانان رشد یافت. در این دوران، برخی از متفکران گام‌هایی موثر برای از میان برداشتن باورهای کلامی تفرقه‌افکنانه و جای‌گزین کردن آن با اندیشه‌های هم‌گرایانه و کنش‌های مصلحانه برداشتند. عبدالجلیل قزوینی رازی (د.606ق) یکی از عالمان شیعی است که در این دوره به موضوع هم‌گرایی مذهبی پرداخت.مقاله پیش رو بر اساس منابع کتابخانه‌ای و با روش وصفی تحلیلی بر آن است که بینش و کنش هم‌گرایانه عبدالجلیل قزوینی رازی را بکاود. یافته‌های این پژوهش نشان دهنده آن است که مهم‌ترین اقدامات او در این زمینه، تبیین باورهای مشترک دینی، مناظرات و گفت‌وگوهای آزاد علمی، نقد باورهای افراطی گروه‌هایی مانند مرجئه و جبریه و پاسخ‌گویی به شبهه‌ها و اتهامات کلامی و فقهی علیه شیعیان بود.

The Study of Interpretive Viewpoint of Abdul Jalil e Qazivini in Dealing with the Obstacles on the Way of Unity in Saljuqi Era

Concurrent with Saljuqids’ achieving power in Iran (429552 A.H), the religious disagreement and tensions was developed among the Muslims. During this era, some intellectuals took effective steps toward eradicating the diverging theological beliefs and their substitution with converging thoughts and peaceful actions. Abdul Jalil e Qazvini e Razi (600 A.H) is considered as one of the Shiite scholars who investigated the issue of religious unity. The present article is to study his converging view and actions by taking advantage of the library sources as well as the analytical descriptive method. The findings of the present research clarify that his most important actions in this regard is the illustration of religious common beliefs, scientific interchange, criticism of radical beliefs of the groups such as procrastinators (Murji’ites), necessitarians, as well as reaction to the theological and jurisprudential suspicions against Shiites.