واکاوی تاریخ‌نگاری بدلیسی؛ با تاکید بر دفتر چهارم هشت‌بهشت
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
رضوی ابوالفضل ,ملکی منفرد حسین
|
|
منبع
|
تاريخ اسلام - 1397 - دوره : 19 - شماره : 74 - صفحه:101 -136
|
|
چکیده
|
در دوره حکومت بایزید دوم (حک: 918886ق)، سنّت تاریخ نگاری دودمانی جامعی در قلمرو آل عثمان پایه گذاری شد. حکیم الدین ادریس‌بن‌حسام الدین علی بدلیسی حنفی (م926ق) با نگارش هشت بهشت، یکی از نخستین آثار را در این سبک پدید آورد. وی تلاش کرد با ثبت تاریخ زندگانی سلاطین عثمانی از ابتدا تا محمد فاتح، شکوه این خاندان را به نمایش گذارد. این پرسش در باره این بازنمایی شایسته طرح است که بدلیسی متاثر از کدام طرح واره ها و الگوهای تاریخ نگارانه، تاریخ آل عثمان را به رشته تحریر درآورد؟ و در زمانه ثبات حکومت عثمانی، چگونه نخستین جنگ های این خاندان با امیرنشین های مسلمان آناتولی، و مهم تر از آن، شکست مخدومان خود را از تیمور، در اوراق هشت بهشت روایت و تحلیل کرد؟ این پژوهش قصد دارد با تاکید بر دفتر چهارمِ این کتاب و از طریق فهم روش و بینش مسلط بر تاریخ‌نگاری بدلیسی و الگوهای تاریخ نگارانه او، به این دسته از پرسش‌ها پاسخ دهد. یافته‌های پژوهش، نشانگر آن است که هشت بهشت با هدف نمایشی از شوکت حکومت عثمانی، با الگوبرداری از متون تاریخ نگاری عصر چنگیزی و تیموری، یک تاریخ دودمانی مفصل از خاندان عثمانی را با نثری منشیانه تولید کرده است. بینش بدلیسی در این کتاب، متاثر از طرح واره های دینیِ او، به دنبال ایجاد مشروعیت سازی دینیِ مبتنی بر سنّت غازی گری سلاطین عثمانی در برابر دشمنان آنان، به‌ویژه امیرنشین های آناتولی و تیمور است. ازاین‌رو، وی با هدف حاشیه رانی ننگ شکست از چهره مخدومانش، عامل اجتناب‌ناپذیر تقدیر الهی را به عنوان دلیل اصلیِ پیروزی تیمور برجسته کرده است
|
|
کلیدواژه
|
بدلیسی، هشت بهشت، تاریخ‌نگاری، خلافت عثمانی، سلطان بایزید اوّل
|
|
آدرس
|
دانشگاه خوارزمی, ایران, دانشگاه خوارزمی, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
hosein.maleki20@yahoo.com
|
|
|
|
|
|
|