خاندان رازی و تحول تاریخ‌نگاری در آندلس

دانش تاریخ‌نگاری اسلامی در آندلس، با وجود هویت و شاکله ویژه خود، از دیگر نقاط جهان اسلام تاثیر پذیرفته است. یکی از جریان‌های اثرگذار بر تاریخ نگاری اسلامی در آندلس، خاندان رازی در سده سوم تا پنجم قمری/ نهم تا یازدهم میلادی است که تاکنون تحقیق مستقل و جامعی درباره آنها صورت نگرفته است‌. این مقاله، با تکیه بر روش تحلیل وقایع، به دنبال پاسخ به این پرسش اساسی است که با توجه به بسترهای شکل‌گیری تاریخ‌نگاری آندلس، نقش خاندان رازی در زمینه انتقال تجربیات تاریخ‌نگاری به آندلس چه بوده است؟یافته های این پژوهش، نشانگر آن است که از سده سوم و ابتدای سده چهارم هجری، با ورود مورخانی از خاندان رازی، روش حدیثی در کنار تاریخ نگاری واقع گرایانه سبک کوفی، زمینه‌ساز تحول تاریخ‌نگاری آندلس شد‌‌. گرایش به تدوین تاریخ‌های عمومی تا پایان دوره امویان در آندلس و گرایش شدید خاندان حاکم به تدوین طبقات شاعران و ادیبان و نیز تاریخ نگاری منظوم در اواخر عصر اموی و تقویت رویکرد عقلانی ترشدن، جدا از سیر تاریخ‌نگاری درباری در دوره های بعد را می توان از مهم‌ترین پیامدهای حضور خاندان رازی برشمرد.