جایگاه عدالت در نظام سلامت: مروری اجمالی بر برنامه های توسعه

عدالت در سلامت بر این مطلب دلالت دارد که همه کسانی که به خدمات سلامت نیاز دارند باید بتوانند به این خدمات بهنگام و به مقدار کفایت دسترسی داشته باشند. هدف از این مطالعه بررسی نقش عدالت و روند آن در تدوین و اجرای برنامه‌های توسعه در بخش بهداشت و درمان کشور است. این مطالعه به صورت مروری و با بهره‌گیری از پایگاه‌های اطلاعاتی در سال 1393انجام شد. جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی نظیر magiran،iranmedex ، سایت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و مجلس شورای اسلامی با استفاده از کلید واژه‌های راهبرد، سلامت و عدالت در فاصله زمانی (1368-1393) انجام شد. در نهایت از بین اسناد بدست آمده، 26 مورد با توجه به ارتباط با موضوع و تکراری نبودن مورد بررسی قرار گرفتند. یافته‌ها نشان داد که در برنامه اول توسعه، بر مناطق روستایی و بخش‌های محروم جامعه تاکید شده است. در برنامه دوم و سوم علاوه بر تاکید بر مناطق محروم و روستایی، بر افزایش کارایی خدمات و ضرورت بکارگیری بهینه تمام منابع، امکانات و تسهیلات پرداخته شده است. نهایتاً در برنامه‌های چهارم و پنجم، عدالت توزیعی در دسترسی، پزشک خانواده و سیستم ارجاع مورد تاکید واقع شده است. در کل، تغییر رویه‌ای که در طی این سال‌ها مشهود است تاکید از مسایل ساختاری به مسایل فرآیندی است. همواره نیازها و انتظارات مردم در حال تغییر است و برآوردن عادلانه آنها مستلزم نگاهی عمیق‌تر به جامعه و بخش‌های مختلف آن، در تدوین و اجرای برنامه‌های توسعه است.