اثربخشی درمان شناختی رفتاری مبتنی بر تروما بر هیجان و خودگردانی تحصیلی نوجوانان دختر شهر زاهدان با علائم بالینی اختلال استرس پس از ضربه

مقدمه: نوجوانان مبتلا به اختلال استرس پس از ضربه حساسیت بیش‌ازحدی نسبت به خطرات محیطی دارند و در هیجان‌ها و خودگردانی تحصیلی با مشکلاتی روبرو هستند. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان شناختی رفتاری مبتنی بر تروما بر هیجان و خودگردانی تحصیلی نوجوانان دختر با علائم بالینی اختلال استرس پس از ضربه انجام شد.مواد و روش‌ها: روش پژوهش در این مطالعه، نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون – پس‌آزمون با گروه کنترل بود و در آن 20 نفر از دختران دوره اول متوسطه شهر زاهدان در سال 1400 به شیوه نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و به‌طور تصادفی به دو گروه آزمایش (10 نفر) و کنترل (10 نفر) جای‌دهی شدند. درمان شناختی رفتاری مبتنی بر تروما طی 11 جلسه نوددقیقه‌ای برای گروه آزمایش اجرا شد. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه هیجانات تحصیلی پکران و همکاران (2002)، پرسشنامه استرس پس از سانحه (ptsd) کیانو همکاران (1987) و خودگردانی تحصیلی زیمرمن و مارتینز – پونز (1986) بود. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل کوواریانس تک و چند متغیره استفاده شد.یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که تفاوت مشاهده‌شده بین میانگین‌های نمرات هیجانات تحصیلی و خودگردانی تحصیلی گروه آزمایش – کنترل در مرحله پس‌آزمون با 95 درصد اطمینان معنی‌دار (0/05>p) و میزان تاثیر درمان شناختی رفتاری مبتنی بر تروما برای هیجانات مثبت تحصیلی 0/76، هیجانات منفی تحصیلی 0/65 و خودگردانی تحصیلی 0/78 بوده است.نتیجه‌گیری: برای کاهش مشکلات روان‌شناختی نوجوانان با علائم بالینی اختلال استرس پس از ضربه می‌توان از درمان شناختی رفتاری مبتنی بر تروما بهره گرفت.

the effectiveness of trauma-focused cognitive behavioral therapy on emotion and academic self-regulation in adolescent girls in zahedan city with clinical symptoms of post-traumatic stress disorder

introduction: adolescents with post-traumatic stress disorder (ptsd) exhibit heightened sensitivity to environmental hazards, and face difficulties in emotion regulation and academic self-regulation. the present study aimed to investigate the effectiveness of trauma-focused cognitive-behavioral therapy on emotion regulation and academic self-regulation in adolescent girls with clinical symptoms of post-traumatic stress disorder following a traumatic event. methods: the research method in this study was a quasi-experimental design with pre-test and post-test measures, including a control group. a total of 20 female students from the high school in zahedan in the year 2021 were purposefully selected and randomly assigned to two groups: the experimental group (10 participants) and the control group (10 participants). trauma-focused cognitive-behavioral therapy was administered to the experimental group over 11 ninety-minute sessions. the data collection tools included the pekran et al. (2002) academic emotion questionnaire, the kiano et al. (1987) post-traumatic stress disorder (ptsd) questionnaire, and the zimmerman and martinez- pons (1986) academic self-regulation questionnaire. data analysis involved the use of both univariate and multivariate analysis of covariance (ancova). results: the findings indicated a significant difference between the mean scores of academic emotions and academic self-regulation in the experimental and control groups at the post-test phase, with a 95% confidence level (p<0.05). the effect size of trauma-focused cognitive-behavioral therapy on positive academic emotions was 0.76, on negative academic emotions was 0.65, and on academic self-regulation was 0.78. conclusion: to address the psychological problems of adolescents with clinical symptoms of post-traumatic stress disorder (ptsd), trauma-focused cognitivebehavioral therapy can be utilized.