اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش رفتارهای پرخطر و آسیب‌زا در دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهرستان مبارکه

مقدمه: شیوع رفتارهای پرخطر در نوجوانان و جوانان از نگرانی‌های جوامع مختلف محسوب می‌شود. پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش رفتارهای پرخطر و آسیب‌زا در دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه شهرستان مبارکه انجام شد.مواد و روش‌ها: روش پژوهش از نوع نیمه تجربی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل دانش‌آموزان ارجاعی با رفتارهای پرخطر مدارس دوره دوم متوسطه شهرستان مبارکه اصفهان به هسته مشاوره آموزش‌وپرورش شهرستان بود. شرکت‌کنندگان شامل 30 دانش‌آموز بودند که به‌صورت تصادفی در دو گروه 15 نفره آزمایشی و کنترل جایگزین شدند. از مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی به‌عنوان پیش‌آزمون و پس‌آزمون (دو هفته بعد از اجرای آزمایش) استفاده شد. گروه آزمایشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را طی 6 جلسه 90 الی 100 دقیقه‌ای دریافت کرد و گروه کنترل مداخله‌ای دریافت نکرد.یافته‌ها: برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از تحلیل کوواریانس استفاده شد و نتایج به‌دست‌آمده بیانگر کاهش رفتارهای پرخطر (به‌استثنای مصرف الکل) در دانش‌آموزان شرکت‌کننده در مطالعه به میزان 56 درصد بود. (0/01>p). همچنین درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد سبب کاهش رفتارهای پرخطر در دانش‌آموزان گروه آزمایش‌شده به میزان 56 درصد شد. (0/01>p)نتیجه‌گیری: با درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد توانمندی دانش‌آموزان می‌توان با رفتارهای پرخطر آن‌ها مقابله کرد.

effectiveness of acceptance and commitment therapy in reducing high-risk and harmful behaviors in students

introduction: the prevalence of high-risk behaviors in young people is one of the concerns of societies. this study aimed to evaluate the effectiveness of acceptance and commitment therapy in reducing high-risk and harmful behaviors among high school students in mobarakeh city. methods: the research method was quasi-experimental with a pretest and posttest design and a control group. the statistical population of the present study included high school students with high-risk behaviors in mobarakeh city, referred to the education counseling center of this city. participants included 30 students randomly assigned into two experimental and control groups of 15 students. the iranian adolescents’ risk-taking scale was administered as a pretest and posttest (2 weeks after the end of the experiment). the experimental group received a 6-session intervention based on acceptance and commitment therapy, with each session lasting 90 to 100 minutes. the control group did not receive any intervention. results: the data were analyzed using analysis of covariance (ancova), and the results indicated a 56% reduction in risky behaviors (excluding alcohol consumption) among the participating students in the study (p<0.01). furthermore, the acceptance and commitment therapy intervention led to a 56% reduction in risky behaviors among the students in the experimental group (p<0.01). conclusion: acceptance and commitment therapy can enhance students' ability to cope with high-risk behaviors.