بررسی میزان دُز معادل پرتوی ایکس در مراکز رادیولوژی شهر زاهدان در سال 1396

مقدمه: باوجود اینکه پرتوهای یون‌ساز برای جمعیت جهانی مفید هستند، اما خطرات ناشی از اثرات تصادفی و قطعی، محافظت از بیماران در برابر آسیب‌های احتمالی را ضروری می‌سازد. این مطالعه با هدف بررسی میزان دُز معادل پرتو‌ی ایکس در مراکز رادیولوژی، در شهر زاهدان سال 1396 انجام گرفته است.روش‌ها: این مطالعه‌ی توصیفی‌مقطعی در بخش‌های رادیولوژی و دندان‌پزشکی و سالن‌های انتظار این بخش‌ها انجام شد. روش نمونه‌گیری سرشماری است. در مطالعه‌ی حاضر شش مرکز رادیولوژی، چهار بیمارستان دولتی و سیزده مطب دندان‌پزشکی بررسی شدند. میزان پرتو‌ی ایکس دستگاه پرتوسنج محیطی «mks-05 ―terra» بر حسب μsv/h  سنجیده شد و داده‌ها نیز با استفاده از نرم‌افزار spss نسخه‌ی 22 تجزیه و تحلیل شدند.یافته‌ها: بیشترین و کمترین میانگین دُز دریافتی به‌ترتیب مربوط به اپراتور دستگاه‌ها در بیمارستان‌های دولتی (0.36 ± 0.06 µsv/hr) و کارکنان بخش دندان‌پزشکی (0.06 ± 0.01 µsv/hr) بود که پایین‌تر از حد مجاز است. میزان مواجهه‌ی کارکنان برخی از بخش‌های رادیولوژی بیمارستان‌ها μsv/h 0.55 و بالاتر از حد مجاز به دست آمد. بیشترین میزان پرتو‌ی دریافتی توسط اپراتور دستگاه‌ها در رادیوگرافی دندان، قفسه‌ی سینه و لمبوساکرال ارزیابی گردید.نتیجه‌گیری: با‌توجه‌به اینکه میزان دُز مواجهه برای برخی از کارکنان بخش رادیولوژی که به‌طور غیرمستقیم و مداوم با پرتو‌ در تماس هستند بیش از حد مجاز توصیه شده است، انجام اقدامات حفاظتی از قبیل رعایت فاصله مناسب کارکنان از اتاق رادیوگرافی، بازبینی و حفاظ‌گذاری مناسب و پایش دُز مواجهه برای این گروه از کارکنان ضروری است.

evaluation of x-ray equivalent dose at radiology centers in zahedan in 2017

introduction: while ionizing radiation benefits the general population, its stochastic and non-stochastic effects necessitate the protection of patients against possible injuries. this study evaluated x-ray equivalent dose at radiology centers in zahedan in 2017.methods: this descriptive cross-sectional study was conducted in radiology and dentistry departments and waiting rooms. the census method was used for sampling. six radiology centers, four public hospitals, and thirteen dental offices were chosen for this study. x-ray equivalent dose was measured in μsv/h using mks-05 ―terra dosimeter radiometer. the collected data were analyzed through spss version 22.results: the highest and lowest mean equivalent doses were, respectively, related to machine operators in public hospitals (0.36 ± 0.06 µsv/hr) and dental department staff (0.06 ± 0.01 µsv/hr), which were lower than the permissible level. on the other hand, exposure rate of the radiology staff of some departments was found to be 0.55 μsv/h, which is above the permissible level. also, the operators’ highest amount of radiation exposure was related to dental, chest, and lumbosacral radiographies.conclusion: given that the radiology staff is indirectly but constantly subjected to ionizing radiation above the standard dose, it is recommended to take preventive measures such as observing an appropriate distance from the radiology room, reinspection of shields, applying protective devices, and monitoring the exposure dose for this group.