سهم حکمای مسلمان اندلس در پیشبرد علوم تجربی با تاکید بر علم داروسازی

از مباحث ضروری در تاریخ علم بررسی جایگاه و توانمندی‌های دانشمندان مسلمان در عرصه نوآوری‌های علوم است چراکه اهتمام به این مسئله باعث تعدیل اندیشه‌ها و تبلیغات افراطی رایج علیه مسلمانان می‌گردد. مطالعه حاضر یک پژوهش مروری با روش پژوهشی توصیفی- تحلیلی است. در این تحقیق، با بررسی کتب و مقالات مربوط به تاریخ پزشکی اسلامی به شیوه‌های ساخت دارو حکمای مسلمان اندلسی ازجمله: ابن جلجل، ابوصلت اندلسی، احمد بن محمد غافقی، ابن بیطار، ابن ابی اصیبعه و نقش آن‌ها در پیشبرد علم داروسازی پرداخته شده است. ازجمله مسائل مهم در فرایند بازشناسی میراث علمی مسلمانان به خصوص تاریخ علم داروسازی، روش تحقیق و آزمایش تجربی در آن است. از این طریق می‌توان به نتایج مهمی دست یافت: 1- بازنمایی پیشرفت علوم تجربی شرقی و تمدن اسلامی 2- مکمل بودن علم و دین در آرا و اندیشه‌های حکمای اسلامی. تاثیر مثبت و سازنده فرهنگ و تمدن اسلامی در پیشرفت داروسازی و پزشکی از حقایق غیر قابل‌ انکار تاریخی است، تا جایی که می‌توان گفت علم داروسازی از شرق و از تمدن اسلامی به‌ غرب نفوذ کرده است.

the contribution of andalusia muslim sages in the advancement of experimental sciences with an emphasis on pharmaceutical science

one of the essential topics in the history of science is to investigate the position and capabilities of muslim scientists in scientific innovations because paying attention to this issue will moderate the common extremist ideas and propaganda toward muslims. the current study is a review study with a descriptive-analytical design. in this research, the authors investigated how andalusian muslim scholars invented medications and their role in promoting the pharmaceutical science has been discussed by examining the books and articles related to the history of islamic medicine. among the important issues in recognizing the muslims’ scientific heritage, especially the history of pharmaceutical science, is the research and testing methods. in this way, important results can be achieved, including a) introducing the progress of eastern experimental sciences and islamic civilization, b) the complementary role of science and religion in the islamic rulers’ thoughts and beliefs. in this article, some of the most famous andalusian pharmacists have been introduced, including ibn juljul, abou salt andaloussi, ahmad ibn mohammad al-ghafiqi, and ibn abi usaybi’a. the east and islamic civilization introduced pharmaceutical science to the west. in general, the positive and constructive effect of islamic culture and civilization on the development of pharmaceuticals and medicine is an undeniable historical fact.