مقایسه اثر بخشی مدیریت شناختی-رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر بهزیستی روانشناختی در بیماران مولتیپل اسکلروزیس

مقدمه: مولتیپل اسکلروزیس یکی از مهم ترین بیماری های ناتوان کننده نورولوژیک در بالغین به خصوص جوانان است که بخش میلین سیستم اعصاب مرکزی در آن تخریب می‌شوند. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثر بخشی مدیریت شناختیرفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر بهزیستی روانشناختی در بیماران مولتیپل اسکلروزیس انجام گرفت. مواد و روش: روش پژوهش نیمه تجربی و طرح پژوهش سه گروهی با پیش‏‏آزمون، پس‏‏آزمون و پیگیری بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زنان مبتلا به ام اس در شهر ساری در سال 1395 و گروه نمونه پژوهش شامل 45 نفر بودند که به صورت تصادفی در سه گروه 15 نفری گمارده شدند. در فرایند اجرای پژوهش گروه کنترل هیچ‌گونه مداخله ای را دریافت نکردند در حالی که دو گروه دیگر به عنوان گروه آزمایش در نظر گرفته شدند، که در یکی از آنها درمان مدیریت شناختی-رفتاری استرس مبتنی بر ذهن اگاهی و در یکی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، هر کدام به مدت 8 جلسه اجرا شد. برای سنجش بهزیستی روانشناختی از پرسشنامه‌های بهزیستی روانشناختی ریف و کیز (1995) استفاده شد. داده های حاصل از اجرای پژوهش از طریق تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و با استفاده از نرم افزار 24spss تحلیل گردید.یافته ها: نتایج نشان داد که هر دو شیوه درمانی مدیریت شناختی رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد منجر به افزایش نمره کل بهزیستی روانشناختی و هر شش مولفه آن شده است(p<0.001). همچنین نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی جهت مقایسه زوجی گروه ها نشان داد که درمان مدیریت شناختی رفتاری استرس مبتنی بر ذهن اگاهی نسبت به درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر نمره کل بهزیستی روانشناختی و مولفههای خودمختاری، تسلط بر محیط، زندگی هدفمند و رشد شخصی در دو مرحله پس آزمون و پیگیری تاثیر بیشتری داشته است(p<0.001).بحث و نتیجه گیری: نتایج بر اثربخشی درمان شناختی رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی  بر بهزیستی روانشناختی و مولفه های آن در زنان مبتلا به ام اس تاکید دارد. بر این اساس می‌توان از درمان شناخی رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی به عنوان یک درمان کارآمد جهت بهبود بهزیستی روان‌شناختی زنان مبتلا به ام اس استفاده کرد.