رویکرد‌هایی میان-‌رشته‌ای در مدل‌سازی ریاضی سیستم‌های اجتماعی

یکی از مهمترین اصول در فعالیت‌های علمی-پژوهشی هر شاخه علمی، اصل هماهنگی و همنوایی نظریه و داده‌های مرتبط در آن گرایش علمی می‌باشد. این مقاله قدرت مدل‌های نظریه-محور را (در مقایسه با مدل‌های آماری) در آزمودن و تحلیل یک فرضیه علمی برای مطالعه سیستم‌های اجتماعی از دیدگاه جامعه‌شناسی به نمایش گذاشته و نشان می‌دهد که نه جنبه روش شناختی بلکه جنبه نظریِ فعالیت‌های علمی بیانگر ارزش و اعتبار پژوهش‌های ریاضی در جامعه‌شناسی است. ارزیابی الگوهای نظری موجود و مدل‌های مرتبط با آن‌ها را می‌توان گامی مهم و کلیدی در ارایه رویکردی ریاضیاتی و واحد برای مطالعه و تحلیل رفتار پیچیده سیستم‌های اجتماعی با ویژگی‌های مشترک دانست. به‌عنوان مثالی عینی از پدیده‌های اجتماعی نیز به مطالعه فرآیند تشکیل عقاید در یک سیستم‌ اجتماعی می‌پردازیم.

interdisciplinary approaches to the mathematical modeling of social systems

one of the key principles in any scientific-research activities is that of coordination and consistency of theory and related data in the corresponding scientific discipline. this paper demonstrates the power of theory-oriented models (compared to statistical models) in testing and analyzing a scientific hypothesis for the study of social systems from a sociological perspective and shows that (not the methodological aspect but) the theoretical aspect of scientific activities represents the value and the validity of mathematical research in sociology. the evaluation of the existing theoretical models can be considered as an important and key step in providing a unified mathematical approach to the study and analysis of the complex behavior of social systems with common characteristics. as an objective example of social phenomena, we study the process of opinions formation in a social system.