بررسی نحوه توارث و عمل ژن بر عملکرد و برخی از صفات زراعی نسل‌های ژنتیکی ذرت زودرس دهقان (ksc400)

انتخاب روش اصلاحی در برنامه های به نژادی گیاهان زراعی بستگی به نظام ژنتیکی کنترل کننده صفت گزینش شده دارد. این پژوهش به منظور مطالعه پارامترهای ژنتیکی برخی صفات فنولوژیک، مورفولوژیک، عملکرد دانه و اجزای عملکرد با استفاده از تجزیه میانگین نسل های حاصل از تلاقی اینبرد لاین های ke72012 (p1) ×k1263/1(p2) ذرت در ایستگاه طرق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی در سال زراعی 1391 انجام شد. شش نسل p1، p2، f1، f2، bc1 و bc2 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نسل ها نشان داد در کلیه صفات مورد بررسی، جزء غالبیت (h) بیشتر از جزء افزایشی (d) بود، البته در بعضی صفات تفاوت بین دو جزء غالبیت و افزایشی بسیار زیاد بود که این موضوع بیانگر اهمیت اثرات غالبیت در کنترل ژنتیکی صفات می باشد. متوسط غالبیت ژنی 1/2(h/d) در کلیه صفات، نشان دهنده غالبیت کامل به سمت فوق غالبیت بود که بیان کننده اهمیت اثرات غالبیت می باشد. براساس تجزیه میانگین نسل ها با استفاده از آزمون مقیاس وزنی، برازش مدل ساده افزایشیغالبیت صورت گرفت و عدم کفایت آن در صفات، حاکی از اهمیت اثرات اپیستازی در توجیه تغییرات ژنتیکی این صفات بود. متوسط وراثت پذیری عمومی برای صفات مورد مطالعه در تلاقیke72012 (p1) ×ke1263/1 (p2) بین 10/0 تا 88/0 و دامنه وراثت پذیری خصوصی در این تلاقی بین 02/0 تا 59/0 برآورد گردید. همچنین تخمین تعداد ژن کنترل کننده صفت عملکرد دانه نشان داد که در تلاقی ke 72012 (p1) ×k1263/1 (p2)، یک تا 5 ژن دخالت دارند.

Investigation the Heritability and Gene Effects on Yield and Some Agronomic Traits of Maize (Zea mays L.)

Selection of breeding methods for plant genetic improvement largely depends on the genetic basis of selected traits. This research was carried out in order to study the genetic parameters of phenological and morphological traits , yield and yield components of maize using generation mean analysis of inbred lines derived from crosses KE72012 (P1) ×K1263 / 1 (P2) inbred lines. This study was conducted at Torough Station of Khorasan Razavi Agriculture and Natural Resources Research Center, Mashhad, Iran, during 2012. Six maize generations include BC2, BC1, F2, F1, P2 and P1 was evaluated in a randomized complete block design (RCBD) with three replications. Analysis of variance showed higher dominance gene effects than additive effects. Average dominance gene effects (H / D) frac12; in all measured traits, showed complete and over dominance gene effects indicating the importance of dominance effect in studied traits. A simple additivedominance model performed using weighted least square analysis. Results showed not it rsquo;s adequacy for traits, indicating the importance of epistatic effects in controlling genetic variations. Broad sense heritability for all measured traits in crosses KE72012 (P1) ×KE1263 / 1 (P2) ranged between 0.10 to 0.88 and the range of narrow sense heritability in this cross was between 0.02 to 0.59. Estimation of number of genes controlling grain yield showed that the one to five genes are involved in KE72012 (P1) ×K1263 / 1 (P2).