تجزیه ساختار و تنوع ژنتیکی آفتابگردان روغنی (helianthus annuus l.) بر اساس نشانگرهای ریزماهواره

آگاهی از میزان تنوع ژنتیکی و درک روابط موجود بین ژنوتیپ ها گام موثری در راستای حفظ ژرم پلاسم و طراحی برنامه های اصلاحی در گیاهان است. در این مطالعه تنوع ژنتیکی 106 لاین مختلف آفتابگردان روغنی با 30 جفت آغازگر ریزماهواره مورد ارزیابی قرار گرفت. در مجموع 71 آلل در لاین های مورد مطالعه شناسایی شدند. تعداد آلل ها در مکان های ریزماهواره بین 2 تا 4 عدد متغیر و میانگین تعداد آلل در هر مکان ریزماهواره 207/2 بود. دامنه تعداد آلل موثر از 06/1 در مکان ژنی ors718 تا 15/3 در مکان ژنیha3040 متغیر بود. میانگین تعداد آلل موثر برابر 64/1 برآورد شد. میانگین محتوی اطلاعات چندشکلی (pic) برابر 344/0 به دست آمد. با توجه به میزان pic و تعداد آلل، می توان بیان نمود که آغازگرهای ha3040 و ors733 ، مناسب ترین آغازگرها برای بررسی تنوع ژنتیکی و تمایز ژنوتیپ ها می باشند. بر اساس ضریب همبستگی کوفنتیک (46/0=r) مناسب ترین روش برای گروه بندی لاین های مورد مطالعه، گروه بندی بر اساس ضریب تشابه جاکارد با الگوریتم complete بود. بر اساس این گروه بندی لاین های مورد بررسی در 4 گروه قرار گرفتند. 96 لاین از 106 ژنوتیپ استفاده شده بر اساس مراکز تحقیقاتی مبدا، گروه بندی شدند. کمترین فاصله ژنتیکی نی برابر 004/0 بین گروه spii با ensat و inramontpol مشاهده شد و بیشترین آن 210/0 بین دو گروه novartis و hungary مشاهده شد. تجزیه ساختار جمعیت نشان داد به احتمال قوی جمعیت مورد مطالعه دارای 5 زیرساختار می باشد. بررسی انتساب لاین ها به زیرساختار ها الگوی خاصی از جمله توزیع جغرافیایی را نشان نداد. از تنوع ژنتیکی و فاصله ژنتیکی که با استفاده از نشانگرهای ssr به دست آمد، میتوان بطور مطلوب در برنامه های تلاقی و بهنژادی آفتابگردان روغنی استفاده کرد.

Genetic Diversity and Structure Analysis of Oily Sunflower (Helianthus annuusL.) Based on Microsatellit Markers

Knowledge about the amount of genetic diversity and understanding relationship between genotypes are important steps in plant germplasm conservation and breeding activities. In this study, the genetic diversity among 106 sunflower lines was assessed by 30 microsatellite primers. A total of 71 alleles were detected. Number of alleles in microssatellite loci ranged from 2 to 4 with the average number of 2.207 alleles per locus. The effective number of alleles ranged from 1.058 in locus ORS718 to 3.147 in locus HA3040. The average number of effective alleles was 1.641. The mean of PIC value was 0.344. Based on allele number and PIC value, SSR loci such as HA3040 and ORS733 are considered appropriate markers for studying genetic diversity in oily sunflower. Based on the results of cluster analysis using Jaccard's similarity coefficient and complete algorithm, the lines were grouped into four groups. Nineteen six out of 106 genotypes were grouped according to their origins (research centers). The highest and lowest Nei genetic distances were 0.21 and 0.004 between ldquo;NOVARTIS and HUNGARY rdquo; and ldquo;SPII with ENSAT and INRAMONTPOL rdquo; groups, respectively. Analysis of the population structure revealed 5 subpopulations in the studied panel. The results show that the assignment of lines to subpopulations is not concordance with their geographical distribution pattern. The genetic diversity and distance revealed by SSR markers can be used in oily sunflower crossing and breeding programs