بررسی تنوع ژنتیکی، وراثت ‌پذیری و همبستگی ژنتیکی برخی صفات مهم دانه گندم نان به ‌منظور گزینش ژنوتیپ ‌های برتر در شرایط کرمانشاه

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی، وراثت پذیری و ارتباط برخی صفات مهم گیاهی با عملکرد دانه در گندم نان و انتخاب لاین های برتر، تعداد 20 ژنوتیپ گندم آبی در دو سال زراعی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه مرکب دوساله نشان داد بین ژنوتیپ ها اختلاف معنی دار وجود دارد. همچنین در مورد همه صفات، ضریب تنوع فنوتیپی از ضریب تنوع ژنتیکی بیشتر بود که نشان دهنده تاثیر عوامل محیطی بر روی صفات مورد بررسی میباشد. بررسی نتایج همبستگی ژنتیکی بین صفات نشان داد که بین عملکرد و صفات زراعی رسیدن فیزیولوژیک، تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله همبستگی معنی داری وجود دارد. وراثت پذیری زمان سنبله دهی و رسیدن فیزیولوژیک دارای بیشترین مقدار و به ترتیب برابر 87 و 69 درصد بود؛ بنابراین میتوان در برنامه های اصلاحی، لاین هایی را انتخاب نمود که زودتر سنبله دهی را شروع نموده و نیز زودرس بوده تا در مناطقی که گرمای آخر فصل وجود داشته و با کمبود آب نیز همراه باشد، ژنوتیپ ها دچار کمبود عملکرد نگردد. نتایج تجزیه خوشه ای نشان داد ژنوتیپ ها در شش گروه قرار دارند. با توجه به موارد فوق، گروه چهارم که شامل شش ژنوتیپ بود انتخاب گردید. بر اساس نتایج بای پلات دیده شد که ژنوتیپ های 14 و 15 کمترین میزان اثر متقابل ژنوتیپ × صفت را دارند در حالیکه ژنوتیپ های 16 و 8 بیشترین اثر متقابل ژنوتیپ × صفت را نشان دادند.

Genetic Diversity and Heritability for the Selection in Bread Wheat Lines in Kermanshah

In order to study genetic diversity, heritability and relation of some important traits with grain yield in bread wheat, 20 bread wheat irrigated lines evaluated using a randomized complete block design with three replications during two cropping cycles/years. Based on combined analysis results, there were a significant difference between genotypes. Also, in all traits, coefficient of phenotypic variation was greater than coefficient of genetical variation, indicating the effect of environment on investigated traits. The significant correlation between grain yield and number of days to maturity, spikes per m2 and the grains per spike. number of days to heading and number of days to maturity had highest heritability among traits, with 87 and 69%, respectively. Results of this showed that selection of early heading or shorter no. of days to heading and early maturing or shorter number of days to maturity is recommended to breeders for selection materials favorable for terminal warm condition and water shortage, preventing grain yield reduction. Results of cluster analysis showed that genotypes are divided in six groups. Totally, six superior genotypes from the fourth cluster were selected as superior lines. Based on biplot analysis, genotypes 14 and 5 showed the lowest genotype times; trait interaction, but genotypes 16 and 8 showed the highest genotype times; trait interaction.