برآورد پارامترهای واریانس ژنتیکی، تعیین ترکیب‌پذیری عمومی و خصوصی صفات مورفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد هیبرید‌های ذرت دانه‌ای در شرایط نرمال و تنش شوری

به منظور برآورد اجزای واریانس ژنتیکی و قابلیت ترکیب پذیری عمومی و خصوصی لاین های ذرت، آزمایشی با استفاده از 8 لاین خویش آمیخته نسل 6( s6 ) به عنوان لاین های مادری و 2 تستر (5-1/ k1264 (زودرس) و 2/k3615 (دیررس)) به عنوان والدین پدری به همراه 2 شاهد زودرس (302 ksc) و دیررس (ksc704) با استفاده از طرح ژنتیکی تلاقی لاین × تستر در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در دو محیط شور (ec=5 dsm^-1) و غیر شور در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تحصیلات تکمیلی کرمان در سال زراعی 1393 اجرا گردید. نتایج تجزیه واریانس اختلاف معنی داری بین لاین ها در برخی صفات در هر دو محیط نشان داد. اختلاف معنی دار در میانگین مربعات لاین × تستر در شرایط غیر شور برای کلیه صفات به غیر از صفات تعداد روز تا ظهور 50 درصد کاکل و تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک مشاهده شد. در شرایط شور فقط در صفات تعداد کل برگ و تعداد روز تا ظهور 50 درصد کاکل میانگین مربعات لاین × تستر غیر معنی دار بود. واریانس افزایشی برای صفات تعداد روز تا ظهور 50 درصد کاکل و تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک در شرایط غیر شور بیشتر از واریانس غالبیت ارزیابی شد که نسبت بیشتر از یک واریانس افزایشی به واریانس غیر افزایشی نیز گویای این مطلب است. لاین l6 با مقدار 785/1455 در شرایط غیر شور و 107/789 در شرایط شور دارای حداکثر عملکرد مثبت و معنی دار در ترکیب پذیری عمومی و تلاقی های 460.428=t1 ×l4 و 363.703=t1 ×l7 در شرایط غیر شور و تلاقی 345.438=t1×l3 در شرایط شور دارای ترکیب پذیری خصوصی مثبت و معنی داری بودند. از کل تنوع موجود، سهم لاین ها و لاین در تسترها بیشتر از سهم تسترها بوده است که نشان دهنده انتقال تنوع از لاین ها به هیبریدها می باشد.