ارزیابی تنوع ژنتیکی ارقام و لاین‌های امیدبخش گوجه‌فرنگی با نشانگر cbdp

گوجه‌فرنگی دومین محصول محبوب در میان محصولات سبزی و صیفی در جهان است؛ از این‌رو شناسایی میزان تنوع در ژرم‌پلاسم آن به ‎عنوان پیش‌نیاز انجام فعالیت‌های به ­نژادی اهمیت زیادی دارد. هدف از این مطالعه ارزیابی تنوع ژنتیکی ارقام گوجه‌فرنگی پیشتر کشت‌شده، در حال ­کشت و لاین‌های امیدبخش، در ایران بود. برای این منظور از 20 آغازگر هدفمند ژنی مبتنی‌بر نواحی caat-box (cbdp) استفاده شد. آغازگرها در مجموع 406 قطعه ژنومی را تکثیر کردند که از این تعداد، 215 باند چندشکل نشان دادند؛ به‌طوری که میانگین درصد چندشکلی برابر 51 درصد تعیین شد. میانگین شاخص محتوای اطلاعات چندشکل (pic) و قدرت تفکیک (rp) به‌ترتیب 0.30 و 4.49 برآورد گردید که بیانگر کارایی نسبتاً مناسب آغازگرهای مورد استفاده بود. فاصله ژنتیکی ارقام بر اساس ضریب جاکارد از 0.16 تا 0.540 متغیر و میانگین آن 0.38 برآورد شد. کمترین و بیشترین فاصله ژنتیکی به‌ترتیب در ارقام  matinو sana برابر با 0.16 و ارقام hypeel 303 و 693 برابر با 0.54 بود. تجزیه خوشه‌ای بر اساس ضریب فاصله جاکارد و الگوریتم اتصال همسایگی ارقام را به پنج گروه تقسیم کرد و نتایج حاصل از تجزیه به مختصات اصلی به‌طور نسبی با دندروگرام حاصل از تجزیه خوشه‌ای مطابقت داشت. دو مولفه اول فقط 15.04 درصد از کل تغییرات را توجیه کردند. این پژوهش تنوع ژنتیکی ارقام گوجه‌فرنگی در ایران را تا حدودی پایین ارزیابی کرد، اما آغازگرهای مورد استفاده می‌توانند به شکل مناسبی آن‌ها را از هم تفکیک ‎نمایند. بر همین اساس آغازگرهای cbdp18 و cbdp12 بهترین آغازگرها در تمایز ارقام بودند. با توجه به نتایج این تحقیق، بر ضرورت توجه و استفاده از منابع ژنتیکی متنوع و توسعه ارقام جدید در تولید محصول گوجه‌فرنگی از یک‌سو و بررسی‌های پیش از واردت بذور گوجه‌فرنگی از سوی دیگر برای جلوگیری از آسیب‌پذیری ژنتیکی و وقوع اپیدمی‌های خطرناک نظیر بیماری‌های قارچی تاکید می شود.

evaluation of the genetic diversity for tomato’s cultivars and promising lines through cbdp marker

tomato is the second important vegetable in the world. therefore, disclosure the germplasm variation as a precursor for its breeding is highly valuable. the study was conducted to assess the genetic diversity in a collection of tomato germplasm including previously cultivated cultivars, currently being cultivated and promising tomato lines in iran. polymorphism analysis between cultivars was performed via 20 cbdp primers. the primers amplified 406 genomic fragments, of which 215 bands showed polymorphism and the average percentage of polymorphism was 51%. the average index of polymorphic information content (pic) and resolving power (rp) were estimated as 0.30 and 4.49, respectively, which indicated the relatively appropriate efficiency of the primers’ used. the genetic distance between the pairs of studied cultivars according to the jaccard coefficient ranged from 0.16 to 0.54 and its average was estimated as 0.38. the lowest and highest genetic distance were observed in matin and sana with a value of 0.16 and hypeel 303 and 693 with a value of 0.54, respectively. cluster analysis based on the jaccard distance coefficient and the neighbor joining algorithm divided the cultivars into five groups. it is relatively consistence with the results of the analysis to the principal coordinates which showed that the first two components explained 15.04% of the total changes. in conclusion, this research showed that there is to some extent low genetic diversity among the tomato’s cultivars in iran, while the primers which used revealed the polymorphism between them competently and separated them thoroughly. based on the indices calculated to evaluate the efficiency of primers, cbdp18 and cbdp12 primers showed better efficiency in differentiating the studied genotypes. based on these results, the use of diverse genetic resources and development of new varieties is necessary to mitigate vulnerability and the risk of epidemic disease such as fungal pathogens in tomato cultivation.