بررسی تنوع ژنتیکی نمونه‌های بادمجان بومی ایران از لحاظ برخی صفات مورفولوژیکی

بادمجان به‌دلیل خواص تغذیه‌ای، یکی از محصولات سبزی صیفی بسیار مهم به‌شمار می‌رود. هدف از این مطالعه بررسی تنوع ژنتیکی بین نمونه‌های ژنتیکی بادمجان موجود در بانک ژن گیاهی ملی ایران بود. به‌منظور انجام این آزمایش در سال اول و در ارزیابی مقدماتی 168 نمونه ژنتیکی و در سال دوم و ارزیابی تکمیلی 40 نمونه ژنتیکی بادمجان موجود در بانک ژن گیاهی ملی ایران مورد بررسی قرار گرفتند. در این ارزیابی‌ها تعداد 23 صفت کمی و کیفی ارزیابی شد. در ارزیابی مقدماتی، ژنوتیپ‌های مورد مطالعه اختلاف آماری معنی‌داری در سطح احتمال 1 درصد برای همه صفات نشان دادند و توزیع فراوانی نمونه‌ها از نظر شکل میوه به‌صورت دلمه‌ای (35.89درصد)، قلمی (32.18 درصد)، لامپی (13.67 درصد)، نیم‌قلمی (13.15 درصد) و گرزی (5.11 درصد) بود. در ارزیابی تکمیلی، اثر ژنوتیپ در نمونه‌های مورد مطالعه برای همه صفات معنی‌دار بود. از لحاظ تنوع ژنتیکی در صفات کیفی، بیشترین تنوع در صفات رنگ گل (1.56) و شکل میوه (1.53) و کم‌ترین تنوع در رنگ میوه (0.5) مشاهده شد. بر اساس نتایج تجزیه خوشه‌ای چهار گروه شناسایی شد. بیشترین فاصله ژنتیکی بین توده‌های شماره یک و 20 (22.34) و کمترین فاصله بین توده‌های شماره هفت و 21 (0.12) بود. در تجزیه به عامل‌ها سه عامل اصلی اول 68.06 درصد از تنوع موجود در داده‌ها را توجیه نمود. عامل های اول و دوم، به‌عنوان عامل‌های عملکرد و اجزا عملکرد شناخته شدند. همچنین صفات عملکرد میوه دارای وراثت‌پذیری بالا و همچنین همبستگی ژنتیکی معنی‌دار با همدیگر بودند؛ بنابراین با توجه به ضریب صفات مهم در تعیین عامل‌های اول و دوم، انتخاب نتاج در جمعیت‌های در حال تفرق باید هم‌زمان با در نظر گرفتن به‌نژادی برای عملکرد و شکل میوه مورد نظر باشد.

evaluating the genetic diversity of iranian endemic eggplant accessions for some morphological traits

eggplant is a highly nutritious vegetable that is widely consumed. the aim of this study was to evaluate the genetic diversity between eggplant accessions from the national plant gene-bank of iran. in the first year, a preliminary evaluation was conducted using 168 accessions. based on preliminary evaluation results, 40 accessions were selected for complementary evaluation in the second year. the evaluation was based on 23 quantitative and qualitative traits. the results of the preliminary evaluation showed statistically significant (p<0.01) differences between accessions for all traits. fruit shape frequencies were rounded (35.89 percent), elongated (32.18 percent), oval (13.67 percent), semi-elongated (13.15 percent), and mace-shaped (5.11 percent). in the complementary evaluation, there were significant differences between accessions for all traits. qualitative traits such as flower color (1.56) and fruit shape (1.53) exhibited the highest genetic variation, while fruit color (0.5) showed the lowest. cluster analysis analysis results revealed four groups for accessions and the highest (22.34) and least (0.12) genetic distances between 1 and 2 and between 7 and 21accessions, respectively. factor analysis showed that the first three factors explained 68.06 percent of total variation in data. the first and second factors were related to yield and yield components, respectively. also, fruit yield traits showed high heritability and there was significant genetic correlation between these traits. therefore, high heritable and high-scoring traits in these factors should be considered when selecting progenies in segregating populations for improvement in terms of fruit yield and shape.