بررسی تنوع ژنتیکی گونه‎ هایی از جنس l. allium بر اساس نشانگر issr در استان کردستان

جنس l. allium، به ویژه زیر جنس melanocrommyum شامل بخش هایی است که از لحاظ تاکسونومیکی بسیار پیچیده هستند. موقعیت سیستماتیکی گونه های هرکدام از بخش ها، در طول زمان به‌دفعات بازبینی شده است. در مطالعه ی حاضر تنوع ژنتیکی بین 32 اکوتیپ متعلق به 10 گونه مختلف از جنس allium و ارتباط آن‌ها با استفاده از نشانگرهای issr مورد بررسی قرار گرفت. نه آغازگر مورد استفاده، 166 نوار چندشکل را با میانگین 18 نوار به ازای هر آغازگر تولید کردند. از بین آغازگرهای مورد استفاده، آغازگر issr873، با 27 نوار، بیشترین و آغازگر issr4 با 2 نوار کمترین تعداد نوار چندشکل را ایجاد نمودند. شاخص اطلاعات چندشکلی (pic) نشانگرها بین 0.04 تا 0.43 متغیر بود. تجزیه خوشه ای به روش upgma و تجزیه به مختصات اصلی، اکوتیپ‌های موردمطالعه را در چهار گروه قرار داد. نتیجه تجزیه خوشه ای و تجزیه به مختصات اصلی نشان داد که بیشتر گونه هایی که از لحاظ مورفولوژیکی به هم شبیه هستند در گروه های نزدیک به هم قرار گرفتند. بر اساس ضریب تشابه دایس، بیشترین درصد تشابه در بین اکوتیپ های allium stipitatum و allium saralicum (72 درصد) از زیر جنس melanocrommyum و کمترین شباهت در بین اکوتیپ های گونه های allium tripedale و allium iranicum (12 درصد) به دست آمد. اکوتیپ های با کمترین درصد تشابه به زیرجنس های allium و nectaroscordum تعلق دارند که در خوشه های مجزا قرار گرفتند. بر اساس نتایج، اکوتیپ های بخش های pseudoprason، melanocrommyum و procerallium بیشترین قرابت را نشان دادند. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که نشانگرهای issr برای طبقه بندی گونه های جنس allium مفید بوده و پتانسیل کافی برای بررسی های فیلوژنتیک گونه ها را دارا هستند. به‌علاوه با توجه به نتایج مبنی‌بر وجود تنوع ژنتیکی قابل‌توجه در بین اکوتیپ های مطالعه شده از گونه های وحشی جنس allium، از این تنوع می توان در آینده در فرآیندهای به نژادی گونه های زراعی بهره جست.

Study of Genetic Diversity of Some Allium L. Species Based on ISSR Markers in Kurdistan Province

Genus Allium L. contains very taxonomically complex sections, especially the subgenus Melanocrommyum. The systematic position of the species in each section has been revised many times over time. In the present study, the relationship between 32 ecotypes belonging to 10 different species of Allium was investigated using ISSR markers. The nine primers used produced 166 polymorphic bands (average 18 bands per primer). Among the primers used, ISSR873 primer with 27 bands made the most, and ISSR4 primer with two bands had the lowest polymorphic bands. The PIC of the markers ranged from 0.04 to 0.43. Cluster analysis by UPGMA method based on molecular markers divided the studied ecotypes into four groups. The clustering and principal coordinate analysis results showed that most morphologically similar species were grouped in closed clusters. According to Dice similarity coefficient, the highest percentage of similarity was shown between Allium stipitatum and Allium saralicum ecotypes (72 percent) from the Melanocrommyum subgenus, and the lowest similarity was obtained between Allium tripedale and Allium iranicum ecotypes (12 percent). The ecotypes with the lowest similarity percentage belong to the subgenus Allium and Nectaroscordum, which are placed in separate clusters. Based on the results, the ecotypes of Pseudoprason, Melanocrommyum, and Procerallium sections showed the highest affinity. In general, it can be concluded that ISSR markers are useful for classifying Allium species and have sufficient potential for phylogenetic studies of species. In addition, due to significant genetic diversity among the studied ecotypes of wild Allium species, this diversity can be used in future breeding programs of crop.