ارزیابی لاین‌های خالص آفتابگردان روغنی در شرایط بهینه و کمبود فسفر قابل‌جذب بر اساس برخی صفات فیزیولوژیک و شاخص تحمل چند متغیره mfdv

کمبود عناصر غذایی از تنش‌های غیرزیستی مهمی است که بر رشد و نمو گیاهان تاثیر می‌گذارد. در این پژوهش، 76 لاین خالص آفتابگردان روغنی جمع‌آوری شده از نقاط مختلف جهان در دو شرایط بهینه و کمبود فسفر قابل جذب به‌صورت مرکب بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط گلدانی به‌لحاظ برخی صفات فیزیولوژیک مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد کمبود فسفر باعث کاهش میانگین تمام صفات مورد مطالعه آفتابگردان به‌غیر از صفت دمای کانوپی می‌شود. لاین‌های آفتابگردان روغنی در شرایط بهینه و کمبود فسفر به‌ترتیب در پنج و چهار خوشه گروه‌بندی شدند. لاین‌های 19، 21، 27، 44 و 71 که در شرایط بهینه فسفر در خوشه مطلوب قرار گرفته بودند، در شرایط کمبود فسفر نیز در خوشه مطلوب با عملکرد و اجزای عملکرد بالا گروه‌بندی شدند. براساس شاخص تحمل چندمتغیره mfvd برای هر یک از لاین‌ها با استفاده از ماتریس‌های نسبت و حاصل‌ضرب میانگین صفات مورد مطالعه در شرایط بهینه و کمبود فسفر و تجزیه به مولفه‌های اصلی روی ماتریس‌های حاصل محاسبه شد. براساس نتایج بای‌پلات حاصل، لاین‌های 71، 74، 65، 21، 39، 7، 18 و 11 به‌عنوان لاین‌های مطلوب و متحمل به کمبود فسفر شناسایی شدند.

Evaluation of Oily Sunflower Pure Lines Under Optimum and Phosphorus Deficit Conditions Using Some Physiological Traits and MFDV Multivariate Tolerance Index

Nutrient deficiencies are important abiotic stresses that can affect plant growth and development. In this study, 76 sunflower pour lines collected from different regions of the world were evaluated in pot using some physiological traits with combined analysis of completely randomized design with three replications under optimal and phosphorus deficit conditions. Phosphorus deficiency decreased the means of all studied traits except canopy temperature. Oilseed sunflower lines were grouped into five and four clusters in each one of optimum and phosphorus deficient conditions, respectively. However, in both optimum and phosphorus deficient conditions, lines 19, 21, 27, 44 and 71 were classified into desirable cluster with high yield and yield components. Multivariate tolerance index (MFVD) for each genotype was calculated using the ratio and productivity matrices of the studied traits under optimal and phosphorus deficit conditions using principal component analysis on the resulting matrices. Based on the resulting biplot, lines 71, 74, 65, 21, 39, 7, 18 and 11 were introduced as desirable and phosphorus deficit tolerant lines.