تعیین تنوع هاپلوتایپی و ارتباط بین صفات مطلوب زراعی و آلل‌های ریزماهواره واقع بر کروموزوم‌های 4b و 7d گندم نان

این پژوهش با هدف تعیین گروه‌های هاپلوتایپی و شناسایی آلل‌های اختصاصی برای صفات مطلوب زراعی گندم نان انجام شد. به‌همین منظور 42 ژنوتیپ گندم بومی ایران و 9 رقم تجاری به همراه رقم بهاره چینی (ژنوتیپ مرجع) در قالب طرح آگمنت کشت و از نظر 13 صفت فنوتیپی کمی ارزیابی شدند. نتایج آمار توصیفی نشان داد که صفات طول ریشک و روز تا گلدهی به‌ترتیب بالاترین و پایین‌ترین ضریب تغییرات فنوتیپی را داشتند. به‌منظور بررسی تنوع هاپلوتایپی qtl مرتبط با صفات فنوتیپی واقع بر کروموزوم‌های 4b و 7d گندم نان از هشت نشانگر ریزماهواره استفاده شد. نتایج نشان داد که ژنوتیپ‌های مورد بررسی با توجه به مطابقت آللی با ژنوتیپ مرجع در کروموزوم‌های 4b و 7d به‌ترتیب در 13 و شش گروه هاپلوتایپی قرار گرفتند. به‌منظور بررسی وجود ارتباط بین صفات و نشانگرها، تجزیه واریانس در قالب طرح کاملاً تصادفی با تکرار نامساوی برای تک‌تک نشانگرها انجام شد. در مجموع از 13 صفت مورد بررسی، برای هشت صفت ارتباط معنی‌دار آماری مشاهده شد و برای سه صفت به‌طور هم‌زمان یک آلل اختصاصی معرفی گردید. چنانچه اصلاحگر علاقه‌مند به گزینش ژنوتیپ‌هایی باشد که به‌طور هم‌زمان سه حالت مطلوب یعنی گلدهی زودتر، نیمه‌پاکوتاهی و تعداد بیشتر دانه در سنبله را داشته باشند، می‌تواند از آلل اختصاصی شناسایی شده (153جفت باز) نشانگر xgwm149-4b استفاده کند.

Determination of haplotype variation and relationship between desirable agronomic traits and microsatellite alleles on chromosomes 4B and 7D in bread wheat

The aim of this study was to determine the haplotype groups and identify the specific alleles associated with desirable agronomic characteristics in bread wheat. For this purpose, 42 local bread wheat genotypes belong to Iran region and nine commercial cultivars along with Chinese Spring variety (reference genotype) were cultivated in the format of augmented design and evaluated based on their 13 phenotypic traits. The results of descriptive statistics showed that awn length and day to flowering had the highest and lowest phenotypic coefficient of variation, respectively. Eight microsatellite markers were used to investigate the haplotype variation of QTLs associated with phenotypic traits located on wheat chromosomes 4B and 7D. The result showed that the genotypes were classified into 13 and 6 haplotype groups according to the allelic comparison with the reference genotype on chromosome 4B and 7D, respectively. In order to investigate the relationship between traits and markers, analysis of variance was performed based on completely randomized design with unequal numbers of replications for each marker. In general, of the 13 traits studied, there was a statistically significant linkage for eight traits and for the three traits, an allelespecific was introduced simultaneously. If the breeders are interested in genotype selection that simultaneously have three desirable characteristics such as early anthesis, semidwarfing and a greater number of grains per spike, they can use an allelespecific (153 bp) of Xgwm1494B marker.