مطالعه تنوع ژنتیکی نمونه‌ های طبیعی و باززایی شده گیاه وج (acorus calamus (acoraceae با نشانگرهای مولکولی issr

گیاه دارویی وج (acorus calamus) گیاهی چندساله، نیمه آبزی و معطر از تیره acoraceae است که علاوه‌بر خواص دارویی متعدد، در صنایع بهداشتی، غذایی و کشاورزی (دفع آفات) کاربرد دارد. این تحقیق به منظور مطالعه مقایسه ای تنوع ژنتیکی نمونه های طبیعی و باززایی شده از کشت‌بافت سه جمعیت ارزِفون، پِلِسک و اَلَندان این گیاه با استفاده از نشانگرهای مولکولی issr انجام شد. از 15 آغازگر استفاده شده، 9 آغازگر بیشترین تعداد نوارهای چندشکل را در نمونه های مورد مطالعه تولید کردند. از مجموع 83 نوار تولید شده، تعداد 52 (62.65 درصد) نوار چندشکلی بودند. درصد لوکوس های چندشکلی برای گیاهان گروه طبیعی و باززایی شده به‌ترتیب 43.37 درصد و 55.42 درصد بود و ضریب تنوع ژنتیکی نی (h) برای دو گروه نمونه طبیعی و باززایی شده 0.239 محاسبه شد. ضریب شانون (i) برای گیاهان گروه طبیعی و باززایی شده به ترتیب 0.033 ± 0.251 و 0.031 ± 0.299 محاسبه شد. در بین نمونه های طبیعی و باززایی شده، بیشترین تشابه ژنتیکی بین نمونه های جمعیت الندان (0.63) و کمترین مقدار آن بین نمونه های جمعیت پلسک (0.44) مشاهده شد. نتایج حاصل از تحلیل واریانس مولکولی (amova) نشان داد که 94 درصد تغییرات ژنتیکی یافت شده مربوط به درون گروه ها و 6 درصد در بین گروه ها بود. مطابق شاخص های محاسبه شده، میزان تنوع ژنتیکی نمونه های باززایی شده گیاه وج در مقایسه با نمونه های طبیعی بیشتر بود. کمترین میزان واگرایی ژنتیکی بین نمونه های طبیعی و باززایی شده در جمعیت الندان مشاهده شد، بنابراین گیاهان این جمعیت برای اهلی سازی و پرورش در ایران می تواند مناسب باشد.

Study of Genetic Diversity of Wild and Regenerated Accessions of Acorus calamus (Acoraceae) by ISSR Markers

Sweet flag (Acorus calamus) is a perennial, semiaquatic and aromatic plant of the family Acoraceae that, in addition to its multiple medicinal properties, is used in health, food and agricultural industries (as pest control). This research was conducted to comparasion study of genetic diversity of natural and regenerated plants from tissue culture of Arzefon, Pelesk and Alandan populations of Sweet flag by using ISSR molecular markers. Out of 15 screened primers, 9 primers produced the most polymorphic bands. Totally, these primers generated 83 bands, of which 52 bands (62.65%) were polymorphic. The percentage of polymorphic locus for natural and regenerated plants was 43.37% and 55.42%, respectively, and Nei rsquo;s genetic diversity (H) was calculated to be 0.239 for the two studied groups. The Shannon rsquo;s index (I) for natural and regenerated plants was estimated to be 0.251 ± 0.033 and 0.299 ± 0.031, respectively. Among the natural and regenerated groups, the highest genetic similarity was observed between the samples of Alandan population (0.63), and the lowest value was observed between the samples of Pelesk population (0.44). Analysis of molecular variance (AMOVA) showed that 94 % of genetic variation attributed to whithin groups and 6 % to between groups. Based on the results, the genetic diversity of the regenerated plants was higher than the natural plants. According to the results of the present research, the lowest rate of genetic divergence was observed between natural and regenerated plants of Alandan populatiuon, so the plants of this population could be suitable for domestication and cultivation in Iran.