بیان ژن cryiab توسط پیشبر القا شونده با زخم ( mpi) به منظور افزایش مقاومت به آفت شب‌پره (tuta absoluta) در گوجه فرنگی

آفت شب پره گوجه فرنگی (tuta absoluta) از جمله آفات مهم گوجه فرنگی در کشور ایران به شمار می رود. تغذیه این آفت موجب خسارت %100-50 به میوه گوجه فرنگی در جهان شده است. ژنcryiab به بسیاری از گیاهان از جمله ذرت منتقل و موجب حفاظت آن ها در مقابل حمله کرم ساقه خوار ذرت شده است. در اکثر مطالعات از پیشبرهای دائمی مانند camv35s در فرآیند انتقال ژن به گیاهان استفاده می شود که این امر به دلیل مصرف دائمی انرژی گیاه موجب تغییر در مسیرهای متابولیسمی آن می گردد. پیشبر القا شونده با زخم mpi (maize protease inhibitor) دارای قدرت و کارایی بالاتری از پیشبر camv35s است. بنابراین در پژوهش حاضر، برای اولین بار گیاهان گوجه فرنگی تراریخت (رقم فلات) حاوی ژن cryiab تحت پیشبر mpi تولید شد. پیشبرmpi از گیاه ذرت جدا و در ناقل بیانی ppzp122 جایگزین پیشبرcamv35s گردید. پس از جداسازی ژنcryiab از ناقل pcib4421، سازه ppzp122:mpi:cryiab ساخته شد و به سویه agl1 آگروباکتریوم منتقل شد. تراریخته نمودن گوجه فرنگی بصورت in planta انجام و گزینش اولیه گیاهان ترایخت در محیط کشت های حاوی جنتامایسین انجام شد. حضور ژن cryiab در گیاهچه های مقاوم نسل اول و دوم به ترتیب %62/5 و % 75/58 با pcr مورد تایید قرار گرفت. حضور پروتئین در لاین های تراریخت نسل دوم با استفاده از روش لکه گذاری نقطه ای پروتئین و به کمک پادتن اختصاصی چند دودمانی پروتئین cryiab، مورد تایید قرار گرفت. نتایج زیست سنجی گیاهان تراریخته نسل دوم با استفاده از آفت توتا، مقاومت بهبود یافته گیاهان تراریخته علیه آفت را نشان دادند. بنابراین پیشبر القا شونده با زخم mpi می تواند برای ساخت سازه های حاوی ژن های کد کننده پروتئین حشره کش (مانند انواع مختلف cry) و تراریختی سایر گیاهان مفید باشد تا ژن مورد نظر صرفا در زمان حمله آفت بیان شود.