تحلیل نقش قدرت‌های بزرگ در ایجاد مرز دیورند و تاثیر آن بر روابط افغانستان و پاکستان

ایجاد کشورها بر بنیاد مرزها محصول نیمه دوم سده نوزدهم است، افغانستان یکی از اولین کشورهایی است که بر این بنیاد ایجادشده است. مرزهای سیاسی کنونی افغانستان از نوع مرزهای تحمیلی بوده که عمدتاً تحت تاثیر منازعات و رقابت های سیاسی بین دو قدرت انگلیس و روسیه تزاری در قرن 19 و در جریان بازی بزرگ جهت جلوگیری از رویارویی مستقیم این دو قدرت در منطقه آسیای مرکزی به وجود آمده است و در این دوره افغانستان را به‌عنوان یک منطقه حایل بین خودشان قرار داده و مرزهای سیاسی آن کشور را طی چندین معاهده تعیین و تثبیت نمودند. در این میان معاهده دیورند و مسئله پشتونستان بسیار بااهمیت است زیرا تحولات افغانستان بعد از عقد معاهده دیورند وارد فاز جدیدی شد که باگذشت زمان و تغییرات بزرگی چون خروج انگلیس از شبه‌قاره و استقلال هند نه‌تنها نتوانست اصل و ماهیت منازعات مرتبط به مرزهای جنوبی افغانستان را حل‌وفصل نماید بلکه با ظهور کشور پاکستان و تضاد منافع بین این دو کشور همسایه، بر پیچیدگی حوادث و رخدادها افزوده شد که تا به امروز نیز ادامه دارد. تحقیق حاضر با روش توصیفی – تحلیلی و با استناد به منابع معتبر کتابخانه‌ای به دنبال بررسی نقش قدرت‌های بزرگ همچون انگلیس و روسیه در شکل‌گیری مرزهای سیاسی افغانستان به‌ویژه مرز دیورند و پیامدهای منفی آن برای کشور افغانستان  و نقش آن در ایجاد اختلاف بین افغانستان و پاکستان می‌باشد. نتایج پژوهش نشان‌دهنده آن است که در شکل‌گیری مرزهای افغانستان قدرت‌های منطقه و فرامنطقه به‌ویژه انگلیس نقش داشتند و معمای دیورند یکی از باقی‌مانده‌های استعمار هند بریتانیایی است که در حال حاضر به عامل اختلاف بین افغانستان و پاکستان تبدیل‌شده است و پیامدهای منفی آن برای افغانستان شامل، محصور شدن در خشکی و عدم دسترسی به آب‌های آزاد، حمایت و تشدید بی‌ثباتی سیاسی در افغانستان، ناامنی سراسری، فروپاشی نظام اجتماعی  و... بوده است.

Analyzing the role of the Great powers in creating the Durand boundary and its impact on Afghanistan-Pakistan relations consequences for Afghanistan and Pakistan

AbstractThe creation of countries based on borders is the product of the second half of the nineteenth century, and Afghanistan is one of the first countries to be established on this basis. Afghanistan’s current political borders are imposed, largely influenced by the political struggles and rivalries of British and British power in Tsarist Russia in the 19th century and during the Great Game to prevent a direct confrontation between the two powers in Central Asia. They set up a barrier between themselves and established the country’s political borders through several treaties. Meanwhile, the Durand Line and the issue of Pashtunistan are very important because the developments in Afghanistan after the signing of the Durand Line entered a new phase that over time and major changes such as Britain’s withdrawal from the subcontinent and India’s independence not only failed. With the advent of Pakistan and the conflict of interest between the two neighboring countries, the complexity of events has increased and continues to this day. The present study, using descriptive-analytical methods and citing reliable library sources, seeks to examine the role of major powers such as Britain and Russia in shaping Afghanistan’s political borders, especially the Durand Line, and its negative consequences for Afghanistan and its role in creating differences between Afghanistan and Pakistan. The results show that regional and supra-regional powers, especially Britain, played a role in shaping Afghanistan’s borders, and Durand’s mystery is one of the leftovers of British-Indian colonialism, which has now become a source of discord between Afghanistan and Pakistan and its negative consequences. To Afghanistan has included land closures and lack of access to open waters, support and rise of political instability in Afghanistan, global insecurity, the collapse of the social system, and so on.