بررسی نقش بنادر در نظریه‌های جغرافیای سیاسی/ژئوپلیتیک و ارائه نظریه قدرت بندری

تاکنون نظریه‌های گوناگونی در رشته جغرافیای سیاسی و شاخه مکمل آن، ژئوپلیتیک، از سوی متفکران جهانی‌اندیش مطرح شده‌است. بنادر، که از مولفه‌های سیاسی-فضایی کشورهای ساحلی با نقش ژئواکونومیک دروازه‌ای و ژئواستراتژیک دفاعی-نظامی‌محسوب می‌شوند، به عنوان ارتباط‌دهنده دو پهنه جغرافیایی خشکی و دریا همواره مورد توجه این‌ اندیشمندان قرار گرفته‌اند. با این وجود، نظریه مجزایی از سوی آنها با مرکزیت بنادر در بازی قدرتها مطرح نشده‌است. از این رو ما در این پژوهش سعی کرده‌ایم ضمن بررسی نقش بنادر در نظریه‌های جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک، نظریه «قدرت بندری» را در مقابل قدرت بری و بحری پیشین مطرح سازیم. از این رو، این دو مبحث هدف اصلی ما را در این پژوهش تشکیل می‌دهد. تحقیق حاضر از نوع پژوهش‌های بنیادی و نظری بوده و اطلاعات و مواد اولیه تحلیل به روش کتابخانه‌ای و با‌ استفاده از کتب و مقالات علمی و همچنین وبگاه‌های معتبر و یا مرجع به دست آمده ‌است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که نظم ژئوپلیتیک جهانی قرن بیست و یکم از قدرت بری و قدرت بحری به سوی قدرت بندری در حرکت ‌است و در آینده کشوری که بنادر را کنترل می‌کند، حاکم جهان خواهد بود، زیرا در نظم در حال گذار کنونی، قدرت ها، به ویژه قدرت های نوظهور در آرزوی ابرقدرتی، هم برای کنترل هارتلند و هم برای تبدیل شدن به یک قدرت دریایی در سیستمی ‌که بیش از 80 درصد تجارت جهانی مبتنی بر حمل و نقل دریایی‌است، متکی بر مبادی جغرافیایی دیگری هستند که آن بندر نام دارد و متصل کننده دو پهنه جغرافیایی دریا و خشکی‌است. در واقع قدرت بندری، قدرتی‌است که هم بازیگر اصلی در دریاها، به ویژه حمل‌ونقل دریایی‌است و هم به خشکی نفوذناپذیر اوراسیا به عنوان سرزمین قلبی جهان (به واسطه بنادر) دسترسی و نفوذ دارد و کشور هژمون اصلی در سرمایه گذاری، نفوذ و کنترل بنادر جهان محسوب می‌شود.

Investigating the role of ports in theories of political geography / geopolitics and theorizing the port power concept

So far, various theories in the field of political geography and its complementary branch, geopolitics, have been proposed by world-thinking thinkers. Ports, which are considered as politico-spatial components of coastal countries with the role of gateway geoeconomics and geostrategic defense-military, have always been considered by these thinkers as the link between the two geographical areas of land and sea. However, they have not proposed a separate theory with the centrality of ports in the game of powers. Therefore, in this study, while examining the role of ports in theories of political geography and geopolitics, we have tried to introduce the theory of port power in contrast to the former land power and sea power. Therefore, these two topics constitute our main goal in this research. The present research is a kind of basic theoretical research and the information and raw materials of the analysis have been obtained by library method and by using scientific books and articles as well as authoritative or reference websites. The results of the research show that the global geopolitical order of the 21st century is moving from land power and seapower to port power, and in the future the country that controls ports will rule the world.