مدل هاگت و تحلیل منازعات منطقه ای: (مطالعه موردی جنگ ایران و عراق)

علل و عوامل، ریشه‌ها و تداوم منازعات میان دولت‌ها و پیامدهای ناشی از آن، از جایگاه مهمی در نظریه‌های  ژئوپلیتیک برخوردار است. از این رو، نظریه‌پردازان ژئوپلیتیک به شیوه‌های مختلف سعی کرده‌اند برای تقلیل و پیشگیری از منازعات میان دولت‌ها با طرح نظریه‌ها و مدل‌های مختلف به تبیین و تحلیل این مهم بپردازند. یکی از نظریه‌های مطرح در میان نظریات ژئوپلیتیک، «مدلِ ‌های پوتیتکای پیتر هاگت» است که مبنای پژوهش حاضر است. منازعات ابعاد و سطوح مختلفی دارد که یکی از آن، منازعات در سطح منطقه‌ای است. بر این اساس تحلیل منازعات منطقه‌ای، به ویژه منازعات میان دولت‌ها در منطقه حساس و استراتژیک غرب آسیا، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. یکی از منازعات مهمی که در این منطقه رخ داد جنگ ایران و عراق است که هشت سال به طول انجامید. بنابر این در پژوهش حاضر سعی می‌شود با استفاده از مدل ذکر شده به این سوال پاسخ داده شود که تا چه میزان منابع جغرافیاییِ منازعات منطقه‌ای در میان دو کشور ایران و عراق، با عوامل دوازده گانه مدل‌ِ های پوتیتکای هاگت قابل تطبیق می‌باشد؟ این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است و یافته‌های تحقیق ضمن توضیح مولفه‌های مدلِ ‌های پوتیتکای پیتر هاگت در درک مسئله این پژوهش، تاییدگر این فرضیه است که از دوازده عاملی که هاگت به عنوان منابع جغرافیایی تنش‌زا نام می‌برد، هفت مورد از آن به وضوح در روابط دو کشور ایران و عراق مشاهده می‌شود و در بروز جنگ میان آن‌ها، نقش داشته است.

Geoplitics and Regional Conflict Expansion: Case study: The Iran –Iraq war.

AbstractIntroduction: On of the topics in the discussied theories and schools of international relations and geopolitics is discussion of the sources of conflictand the prolongation of disputes between Stats. Because tensions and conflicts between stats and goernments have always occurred at different levels and dimensions, and we will see it in the future, expert and theorists of different schools of internationalrelation and geopolitics have tried in different ways to establish the roots amd factors, identify and explain international conflicts. Given that one of the theories among geopolitical theories is the model Peter Hoggets putitka accordingly, the present study, with its descriptive – analytical rejection, sought to examine the fundamental question of whether the geographical sources of tension can inter nationals between iran and Iraq be adapted to the twelve factors of the putitka?                                                                                  Methodology:the data collection tool in this research is library and also referring to specialized quarterly journals.                                                                                         discussion:according to the research findings, of the twelve factors that hogget cites as stressful geographical resources, seven of them are clearly seen in the realations between iran and Iraq.                                                                                                       Result:According to the model presented by Hagget in this article, geopolitical factors have played a role in creating tension between iran and Iraq and eventually led to a war between them.