شرق مدیترانه و تاثیر آن بر قلمروسازی ژئوپلیتیکی ایران در جنوبِ غربِ آسیا

حوضۀ مدیترانه نام منطقه بزرگی در اطراف دریای مدیترانه است. این حوضه شامل دریای مدیترانه و مناطق قارّهای نزدیک به ساحل جنوب اروپا، شمال آفریقا و شرق مدیترانه است. مهم‌ترین بخش حوضۀ مدیترانه که در کمربند شکنندۀ خاورمیانه نیز واقع شده است، «شرق مدیترانه» است. این حوزه کانون رقابت سه قدرت ایران، ترکیه و عربستان است. ایران از همان آغاز پیروزی انقلاب اسلامی بر شرق مدیترانه متمرکز شده و این منطقه یکی از کانون‌های نفوذی ایران است. سه کشور سوریه، لبنان و فلسطین اشغالی هسته اصلی ژئوپلیتیکی ایران در شرق مدیترانه هستند. در این پژوهش که روش تحقیق، توصیفی تحلیلی بوده و برای جمعآوری اطلاعات از منابع مکتوب و اینترنت استفاده شده، در پاسخ به این سوال که شرق مدیترانه چه تاثیری بر قلمروسازی ژئوپلیتیکی ایران در جنوب غرب آسیا دارد؟ می توان گفت که شرق مدیترانه جایگاه ژئوپلیتیکی مهمی در قلمروسازی ایران در جنوب غرب آسیا و نهایتاً رهبری آن بر جهان اسلام دارد.یافته های این پژوهش حاکی از آن است که موقعیت شرق مدیترانه در ساحل دریای مدیترانه، نزدیکی به تنگه های جبل‌الطارق و سوئز، وجود اقلیت‌های شیعه در سوریه و لبنان، تنها کشورهای نزدیک به ایران در اتخاذ سیاست‌های منطقه ای و جهانی، مکمل ژئوپلیتیکی ایران در تسلط بر بخش مرکزی جهان اسلام، مسیر انتقال انرژی ایران و عراق به اروپا و نهایتاً خاک‌ریز ایران در مقابله با اسرائیل عوامل ژئوپلیتیکی مهمی هستند که سیاست منطقه ای ایران را در شرق مدیترانه توجیه میکنند؛ بنابراین میتوان گفت که قلمروسازی ژئوپلیتیکی ایران در شرق مدیترانه، امری واقع گرایانه و در راستای تامین منافع ملی ایران است.

Eastern Mediterranean Region and its Interests for Iran Geopolitical Territoriality in Southwest Asia

The Mediterranean region is located on the shores of the Mediterranean Sea, where considered as the prelude to the rivalry between the East and the West, the conflict between the Arab countries and Israel, and the confrontation between the developing and industrialized countries on both sides of the sea. One of the most important geopolitical regions of the Mediterranean area is the eastern Mediterranean. Syria, Lebanon, and occupied Palestine are considered as Iran’s &geopolitical core& in the eastern part of Mediterranean Sea. Iran as one of the important regional actors has paid special attention to the eastern Mediterranean Sea since 1980. The question is what effects does the eastern Mediterranean area could have on Iran’s geopolitical territoriality in southwest Asia? In response, it can be said that the Eastern Mediterranean has an important place in the geopolitical realm of Iran in Southwest Asia and its leadership over the Islamic world. The findings of this study indicate that the position of the Eastern Mediterranean on the Mediterranean coast, proximity to the Straits of Gibraltar and Suez, the presence of Shiite minorities in Syria and Lebanon, the only countries close to Iran in the adoption of regional and global policies, complement Iran’s geopolitics in dominating the central part of the Islamic world, the Iranian-Iraqi energy route to Europe, and Iran’s embankment against Israel are important geopolitical factors that justify Iran’s regional policy in the eastern Mediterranean. Therefore, it can be said that the geopolitical territorialization of Iran in the eastern Mediterranean is a realistic matter and in line with the national interests of Iran.