تبیین مولفه‌های ژئوپلیتیک موثر بر مداخله بشردوستانه براساس دیدگاه ها و نظریه های ژئوپلیتیک و مداخله بشردوستانه

اندیشه حمایت از حقوق‌بشر از دیرباز برای مبارزه در برابر ستم و بی‌عدالتی همواره موردتوجه بوده است که دارای مفاهیم بنیادین از جمله «حق حیات، منع شکنجه، منع برده‌داری، منع تبعیض نژادی، آزادی بیان و عقیده اجتماعی و مذهبی، نوع پوشش، حق اشتغال و...» می باشد، حق حیات، مهمترین و برجسته‌ترین حق بشریت است که از طریق مداخله بشردوستانه مورد حمایت دولت‌های مختلف قرارمی‌گیرد. در میان مداخلات صورت گرفته از سوی کشورها در فضاهای جغرافیایی می‌توان به مداخله بشردوستانه اشاره کرد. کشورها و حکومت‌ها همواره برای دستیابی به مقاصد و منافع ملی مختلف خود و متناسب شرایط و موقعیت کشورهای دیگر، به مداخله در امور داخلی و خارجی آنان می‌پردازند. به نظرمی‌رسد که این مداخلات بشردوستانه تا حدقابل‌توجهی تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله عوامل ژئوپلیتیک صورت می‌گیرد. براین‌مبنا، تحقیق حاضر با هدف شناخت مولفه‌های ژئوپلیتیک موثر بر مداخلات بشردوستانه مبتنی بر روش توصیفی تحلیلی و بر پایه یافته‌های کتابخانه‌ای و میدانی به انجام رسیده است. بررسی‌های صورت گرفته نشان دهنده آن است که به صورت کلی 47 عامل در مداخله بشردوستانه برگرفته از نظریات و دیدگاه‌های مختلف، موثر می‌باشند. این مولفه‌های ژئوپلیتیک را می‌توان در قالب ابعاد جغرافیایی، اقتصادی، سیاسی و جمعیتی تقسیم بندی کرد. براساس یافته‌های میدانی از میان این 47 عامل 28 عامل جزء مولفه‌های (عوامل) ژئوپلیتیک موثر بر مداخله بشردوستانه محسوب می‌گردد و بقیه عوامل موثر بر مداخله بشردوستانه غیرژئوپلیتیک محسوب می‌گردند. در مجموع می‌توان گفت مداخله بشردوستانه تحت تاثیر مولفه‌های مختلف ژئوپلیتیک صورت می‌گیرد که حکومت‌ها با شناخت و آگاهی از این مولفه‌ ها می‌توانند متناسب با آنها، منافع و اهداف کشور مداخله شونده و کشور مداخله‌گر را تدوین نمایند.