ارزیابی متغییرهای ژئوپلیتیک موثر در شکل‌گیری و فعالیت گروه‏های تروریستی مطالعه موردی: مناطق مرزی بین افغانستان و پاکستان

جنوب آسیا و به ویژه مناطق مرزی بین افغانستان و پاکستان از جمله مناطقی که به شدت تحت تاثیر تروریسم و پیامدهای ناشی از آن قرار دارد. یکی از ابعاد بسیار مهم تروریسم در این منطقه، بعد ژئوپلیتیک این پدیده و تاثیرگذاری متغیرهای ژئوپلیتیک در شکل‏گیری و فعالیت گروه‏های تروریستی است. هدف این پژوهش نیز شناسایی و ارزیابی متغیرهای ژئوپلیتیک موثر در شکل‏گیری و فعالیت گروه‏های تروریستی در مناطق مرزی بین افغانستان و پاکستان است. پژوهش حاضر در پی پاسخگویی به این مسئله است که چه متغیرهای ژئوپلیتیکی در شکل‏گیری و فعالیت گروه‏های تروریستی در مناطق مرزی بین افغانستان و پاکستان تاثیرگذرا هستند؟ روش این پژوهش از حیث ماهیت توصیفی تحلیلی و از نظر گردآوری اطلاعات مبتنی بر روش‏های کتابخانه‏ای اسنادی و پرسشنامه‏ای است که با استفاده از نرم افزار spss تجزیه و تحلیل شده است. نتایج حاصل از یافته‏های اسنادی و کتابخانه‏ای این پژوهش نشان می‏دهد که 8 متغیر ژئوپلیتیک شامل «قرارگیری در بین مناطق و کشورهای بحرانی جهان»، «حمایت قدرت‏های مداخلگر از گسترش نهادهای آموزشی و فرهنگی ترویج دهنده ایدئولوژی‏های افراطی»، «مرزهای جغرافیای طولانی، پرنفوذ و دور از دسترس»، «پیوستگی جغرافیایی گروه‏های قومی مذهبی در دو سوی مرز بین‌المللی»، «رقابت‏‏های ژئوپلیتیک بین قدرت‏‏ها»، «بی‏‏ثباتی ناشی از نبود یک قدرت هژمونیک منطقه‏‏ای یا بین‌المللی» ، «موقعیت حائل»، «اختلافات ارضی و مرزی» و همچنین 21 مقوله مرتبط با این متغیرها در شکل‌گیری و فعالیت گروه‏های تروریستی در مناطق مرزی بین افغانستان و پاکستان تاثیرگذار هستند. همچنین آمار توصیفی و استنباطی(آزمون t) حاصل از اطلاعات پرسشنامه‏ها نشان می‏دهد میانگین امتیاز هر 8 متغیر ژئوپلتیک به طور معناداری از میانگین معیار(3) بالاتر است. بنابراین تاثیرگذاری این متغیرهای ژئوپلیتیک در شکل‏گیری و فعالیت گروه‏های تروریستی در مناطق مرزی بین افغانستان با پاکستان مورد تائید کارشناسان این حوزه نیز قرار دارد.