شناسایی دانش بومی بهره برداری از محصولات فرعی جنگل ‌نشینان شهرستان رامیان

دستیابی به تجربیات و اطلاعات نهفته که نزد خبرگان و سالخوردگان مناطق عشایری و روستایی است، یکی از راه های بازیابی سنت هایی می باشد که به صورت غیرمکتوب و درخطر نابودی هستند. هدف از این مطالعه، شناسایی دانش بومی پیرامون درختان مورداستفاده توسط بهره برداران حاشیه جنگل و جمع آوری اطلاعات در خصوص اندام های دارویی، خوراکی و صنعتی که در زمره محصولات فرعی جنگل (محصولاتی غیر از چوب) قرار می گیرند، می باشد. ثبت اطلاعات به صورت گفتگو به هر دو شیوه مصاحبه در محل زندگی بومیان و مشاهده مشارکتی در محل رویشگاه درختان انجام شد. هم زمان با مشاهده مشارکتی، از طریق پیمایش صحرایی، نمونه های هرباریومی از اندام های قابل برداشت درختان جمع آوری گردید و بر اساس منابع معتبر شناسایی شدند. برای هر درخت نام محلی، اندام مورداستفاده، خواص دارویی و نحوه استفاده آنها ثبت گردید. در این تحقیق 10 گونه درختی که افراد بومی نسبت به آنها شناخت و استفاده بیشتری داشتند و به عبارتی تعداد نقل قول از آنها نسبت به سایر درختان بیشتر بودهاست، انتخاب گردید. نتایج تحقیق حاضر گویای آن است که تمام درختان انتخاب شده، استفاده صنعتی داشته و از بین 10 گونه منتخب، 5 گونه درختی استفاده خوراکی و داروئی دارند. واژه های بیان شده در زبان و دانش بومیان برای اجزای درخت و ابزارآلات ساخته شده از آنها، کاملاً نامکتوب و روایی هستند و با توجه به کاربردی که هر بخش دارد، نام گذاری شده اند. مردم محلی به فرم رویشی، مکان های رویش درختان، خواص و شیوه استفاده از اندام های درختان به عنوان خوراک، دارو، ابزار و سرپناه و همچنیننحوه بهره برداری از محصولات فرعی جنگل آگاهی داشته و از آن در زندگی خود بهره می جویند.

identification of indigenous knowledge of exploitation of by-products of forest dwellers of ramyan city

accessing the information that the elderly of different communities have , is one of the ways to restore traditions that are in danger of destruction. the purpose of this study is to identify the trees, their organs used by forest edge users and the by-products of this ecosystem. information was recorded in the two ways of conversation in the natives’ place of residence and participatory observation, and through field surveys, herbarium samples of tree limbs were collected and identified with reliable sources. for each tree, the local name, organ, used, medicinal properties and how to use them were recorded. in this research, 10 species of trees that were used more by local people were selected. the words expressed in their language for the parts of trees are completely narrative and are named according to their use. they are aware of the vegetative form, places where trees grow, different properties and ways of using tree limbs and how to exploit forest by-products and they use it in their lives.