تحلیل سازوکارهای جوامع محلی در سقزگیری از درختان بنه (pistachia atlantica desf.) در جنگل‌های زاگرس (مطالعه موردی: منطقه جنگلی چیگو استان چهارمحال و بختیاری)

دانش بومی، دانش انباشته شده، مهارت‌ها و تکنیک‌های جامعه خاص است که از تعامل مستقیم آن‌ها با محیط منتج شده باشد. این دانش نشان‌دهنده اندیشه، تجربه و عمل قدیمی است که باید مورد احترام بوده و همچون منبعی از معرفت محیطی حفظ شود. در پژوهش پیش‌رو سعی شد دانش بومی سقزگیری از درختان بنه در استان چهارمحال و بختیاری تدوین شود. در این تحقیق برای نمونه‌گیری از جامعه محلی از روش گلوله‌برفی و رویکرد شهرت استفاده شد. پس از جمع‌آوری اطلاعات از افراد اولیه، افراد دیگری که در موضوع پژوهش اطلاعات داشتند توسط افراد اولیه معرفی و جمع‌آوری اطلاعات از آن‌ها انجام گردید. در این تحقیق مصاحبه‌ها به‌صورت نیمه ساختاریافته انجام گردید. نتایج نشان داد که مردم محلی درخت بنه را یک گیاه اقتصادی دانسته و از قطع و خسارت به آن به‌شدت خودداری کرده و برای حفاظت و توسعه آن انگیزه لازم را دارا هستند. آن‌ها بیشترین استفاده از درخت بنه را مربوط به صمغ تولیدی آن می‌دانند که برداشت آن طی مراحل مختلف شامل انتخاب درخت، تیغ‌زدن، کاسه‌بندی، دوتیشه و سه‌تیشه، برداشت، تصفیه و پختن سقز انجام می‌شود. استفاده دارویی از سقز بیشترین سهم را در بین کارکردهای این محصول بین مردم محلی دارد.

analysis of local community mechanisms about gum extraction from wild pistachio (pistacia atlantica desf.) in the zagros forests (case study: chigo forest region of chaharmahal and bakhtiari province)

indigenous knowledge is the accumulated knowledge, skills, and techniques of a particular community that results from their direct interaction with the environment that should be respected as a source of environmental knowledge. indigenous knowledge is an important part of the life of local forest communities and plays an important role in their lives. in this research we tried to record the indiginous knoeledge of gum extraction of wild pistachio in chaharmahal and bakhtiari province. snowball sampling method was used to collect information. data were recorded using semi structured interviews and by writing information, video recording of events, and taking pictures. information was analyzed by editing documents, integrating, transforming and highlighting information. the results of this study showed that the local people consider the pistachio tree as an economic plant and strongly avoid from cutting and damaging it, and even try to protect and develop it. gum is the important byproduct of pistachio tree and gum extraction takes place in different stages including tree selection, rifting, put the bowl, double and triple rifting, purification and cooking the gum. medicinal use of gum is the most common use of this product. local resident believe to the technical and principled use of pistachio trees.