پژوهشی در جُل های عشایری با تاکید بر جل های قشقایی

در دست‌بافته‌های عشایری، علی‌رغم این‌که جنبه کاربردی و خود مصرفی بودن، هدف بود لیک جنبه زیباشناختی و تلطیف نمودن آن با انواع نقش‌ و نگاره‌های بومی که حاصل زایش باورهای شخصی و جمعی است، برجسته‌تر می‌نماید و گویی دست بافته بهانه‌ و عرصه‌ای بوده برای رخ نمودن ذوق‌آزمایی، بازنمایی خیال و احساس. جل اسب نمودی از دست‌بافته‌های عشایری و به‌طور خاص قشقایی است که فضایی را جهت طراحی، نقش‌اندازی و هم‌نشین کردن رنگ‌های بومی و طبیعی توسط بافنده فراهم آورده‌است. در این مقاله، ضمن پرداختن مختصر به توصیف و معرفی دست‌بافته‌های قشقایی، انواع پوشش‌ها و تزئینات مربوط به اسب، جل‌های عشایری و به‌طورخاص جل‌های قشقایی از منظر فن بافت و ساختار و هم‌چنین ابعاد زیباشناختی آن، معرفی، توصیف و تحلیل قرارمی‌گیرد و برای این فرآیند، تعداد 24 جل به‌عنوان نمونه انتخاب مورد مطالعه قرارگرفت. یافته‌های حاصل از تحقیق پیش رو بر آن است که ساختار جل‌های همه مناطق ایران فارغ از برخی استثناها، از یک شکل و فرم کلی تبعیت می‌کند. هم چنین به جز جل های شاهسون که بزرگ و مستطیل شکل است، سایر جل های مناطق مختلف ایران متوسط و از شکل مربع تبعیت می کند. ضمن اینکه در ارتباط با فنون بافت جل ها، بخش اعظمی از آنها با فن بافت قالی بری (ترکمن نقش) یا گل برجسته و سوزنی بافته شده است. این پژوهش از نوع بنیادین و روش تحقیق از نوع توصیفی - تحلیلی است. شیوه جمع آوری داده ها نیز به صورت توامان کتابخانه ای و جستجو در موزه ها و مجموعه های معتبر می باشد.

a study on nomadic cover of horse with emphasis on the qashqai cover of horse

in the nomadic weaves, although the functional aspect was intended, its aesthetic aspect with a variety of native motifs, resulting from the birth of personal and collective beliefs, it is more prominent and as if the woven were a space for arousal, representation of imagination and emotion. the horse’s face is a representation of the nomadic weaving, and in particular the qashqai, which provides a space for design and motif creation and companion native and natural colors are provided by the weaver. in this article, while briefly describing and introducing qashqai woven fabrics, various types of horse coverings and ornaments, nomadic gullies, and in particular gashqai gullies in terms of weaving technique, structure and aesthetic dimensions, introducing, describing, and analyzing, 24 cover of horse were selected as the sample for this process. the results of the present study indicate that the cover of horse structure of all regions of iran, regardless of some exceptions, follows a general form. while most of them are related to carpet weaving techniques woven has been with the carpet weaving technique ghalibori (turkmennaghsh) or gol barjaste this