جستاری معناکاوانه در نقوش گیاهی تمدن حوزه هلیل‌رود جیرفت (هزاره سوم ق.م)

ظروف کلوریتی و نقش‌مایه‌های آن‌ها مهمترین عنصر نانوشتاری تمدن حوزه فرهنگی هلیل‌رود هستند. خوانش نقوشِ ظروف راه ورود به دنیای اندیشه و باورهای مردم ساکن این حوزه فرهنگی است. بیشترین پژوهش‌های حوزه ظروف و نقوش تمدن جیرفت در زمینه نقوش جانوری است و در این میان سایر نقوش چندان توجه جامعه علمی را برنیانگیخته است. بنابراین مسئله اصلی، خوانش و بررسی نقوش گیاهی تمدن حوزه هلیل‌رود در هزاره سوم ق.م است. پژوهش پیش رو در چارچوب نظریه مقدس و نامقدس به نقوش گیاهی تمدن حوزه هلیل‌رود پرداخته و سوال اصلی پژوهش این است که: نقوش گیاهی تمدن حوزه هلیل‌رود جیرفت دارای چه بار و معنایِ مقدس‌گونه‌ای بودند؟ پژوهش حاضر با استفاده از داده‌های کتابخانه‌ای و میدانی فراهم گردیده و به روش توصیفی – تحلیلی به بررسی نقوش گیاهی حوزۀ هلیل‌رود به عنوان عاملی مهم در بازیابی فرهنگ و آئین‌های باستانی ایران پرداخته است. با مطالعه بر روی 170 ظرف کلوریتی مشخص گردید 20.58 درصد ظروف دارای نقش‌مایه گیاهی هستند و از این منظر در جایگاه دوم بعد از نقوش جانوری قرار دارند. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که نقوش گیاهی تنها جنبۀ تزئینی صرف ندارند بلکه بیان‌کننده مفاهیمی در مورد هستی و جهان‌بینی پدیدآورندگان آن‌ها می‌باشند.

Meaningful research in plant motifs of civilization of Halilrood basin of Jiroft (third millennium BC)

Chlorite Vessels and their motifs are the most important nonwriting element of the civilization of Halilrood cultural area. Most of the researches in the field of Vessels and motifs of Jiroft civilization are in the field of animal motifs and among these other motifs have not aroused much attention of the scientific community. Therefore, the main issue is reading and studying the plant motifs of the civilization of Halilrood basin in the third millennium BC. The present research in the framework of the holy and unholy theory has dealt with the plant motifs of the civilization of Halilrood basin and the main question of the research is: What were the plant carvings and meanings of the Halilrood basin of Jiroft? The present study has been prepared using library and field data and has studied the plant motifs of Halilrood basin as an important factor in restoring the ancient culture and rituals of Iran by descriptiveanalytical method. By studying 170 chlorinated Vessels, it was found that 20.58% of the Vessels have plant motifs and from this perspective, they are in the second place after animal motifs.