هنر نساجی سنتی «کار و چاله» و روایتگری داستانهای «سلطانِ مار» توسط بانوان زرتشتی ایران

در گذشته، شغل مردان زرتشتی کشاورزی و دامپروری بود و بانوان زرتشتی رهروان قابلِ نسل‌های پیشین و بخصوص دورۀ ساسانی در هنر صنعت ریسندگی و به تبع آن نساجی بودند تا به عنوان مکمل مشاغل مردانه به فرآوری محصولات غیرخوراکی (پشم، مو و کرک دام یا پنبه و رنگزاهای نباتی) بپردازند. پرورش کرم ابریشم و ابریشم‌ریسی نیز از مشاغل خانگی بانوان زرتشتی بود. ارتباط مشاغل زنانه و مردانه فرهنگ «همازوری»/همیاری را ترویج می‌داد. انتقال فنون نساجی سنتی زرتشتیان همزمان با ریسیدن الیاف و روایتگری داستان‌های شفاهی دَری بهدینی «سلطان مار» بود. بیان این داستان‌ها باعث شکل‌گیری و انتشار ضرب‌المثل‌ها گردید. ارتباط ایرانیان با تُجّار پارسی هند، نساجی سنتی را به حالت تجاری و صنعتی درآورد و مسبب نابودی تکنیک‌ها و ابزارهای هنر «کار و چاله» و ریسندگی دستی بانوان زرتشتی به همراه داستان‌های شفاهی دَری بهدینی «سلطان مار» که بخش ویژه‌ای از فرهنگ شفاهی ایران است، شد. . ارتباط دوسویۀ ادبیات و فرهنگ شفاهی زرتشتیان با هنر نساجی ایشان، از مهمترین دستاورد این پژوهش است. روش گردآوری اطلاعات به صورت مصاحبه‌ی میدانی و کتابخانه‌ای؛ با رویکرد مقایسۀ تطبیقی و توصیفی تحلیلی می‌باشد.

The traditional textile art Kar O Čāle and the narration of the Serpent King stories by Zoroastrian women of Iran

In the past, the occupation of Zoroastrian men was agriculture and animal husbandry, and Zoroastrian women inherited the spinning and textile arts of previous generations, especially the Sassanid period. Women’s occupations complemented men’s occupations, turning nonfood products into clothing. Sericulture also had a long history, and silkworm breeding was a domestic and favorite occupation of Zoroastrian women. The relationship between male and female occupations promoted a culture of &Hamazuri&. The transfer of traditional Zoroastrian textile techniques coincided with the spinning of fibers and the narration of the oral stories of DariBehdini, the &Serpent King&.The telling of these stories led to the formation and promotion of proverbs. The connection of the Iranians with the Persian trade of India made the traditional textile commercial and industrial and caused the destruction of the techniques and equipments of art &KāroČāle&. In addition, the traditional spinning of Zoroastrian women, which was accompanied by these stories, disappeared. Valuable points, in addition to recording part of the folklore literature, is the influence and relationship between the stories of the serpent king and the traditional spinning of Iranian Zoroastrian women. Method of data collection in the form of field and library interviews; It is a descriptiveanalytical comparison approach.