همنوایی فرهنگ یکپارچه با فناوریهایش (سنجش فرهنگ کاریزی و زالو مکینگی )

دو نوع جامعه و فرهنگ داریم که یکی بسیار کهن با محوریت اصلی کنش‌های متقابل پیوسته ، انواع یاریگری و همانندگردی و سبقت‌جویی منزلتی است و دیگری جوامع جدیدتر و ناهمگون پس از اختراع کشف آهن و سازمان‌های حکومتی جداشده از سازمان قبیله‌ای با محوریت اصلی کنش‌های متقابل گسسته (رقابت، ستیزه و جنگ) است. البته امروزه هیچ یک از این دو جامعه و فرهنگ به شکل ناب وجود ندارند، اما اصل بقایا وجود آنها را در گذشته به اثبات می‌رساند و ترکیبات بیشتر سفید یا متمایل به سیاه آنها هم اکنون در جهان قابل رصد می‌باشد. مولف دریافته است که برخلاف اغلب نظریات رایج، تکنولوژی با وجود پیچیدگی و پیشرفت فراوانش هرگز به مرحله خودمختاری و به قول روستاییان ایران به حد افسارکندگی نرسیده و افسار سرخود نشده است و دقیقاً تحت انقیاد نظام خالق و سفارش دهنده و خریدارش قرار دارد. همچنان که تکنولوژی در جوامع سنتی نیز نمایندگان متجسد و تبلور فرهنگ خویش بوده‌اند. هر یک از این دو نوع جامعه و فرهنگ، تکنولوژی‌های مورد علاقه و روابط اجتماعی پذیرفته شده با دیگران و طبیعت، ارزش‌ها و هنجارهای عینی شده خود و سبک زندگی خاص خود را دارند و همساز با فرهنگ به کشف و اختراع سازگار با اقلیم و فرهنگ و اقتصاد خود برمی‌خیزند و خصلت‌های جامعه و فرهنگ خود را در تکنولوژی‌های موردنظر ساخته شده یا برگزیده‌شان به یادگار می‌گذارند. کی و کاریز بهترین مصداق مجموعه‌ای از نظرات و پیش‌فرض‌ها و اکتشافات و اختراعاتی است که در ایرانِ دارای اقلیم خشک و نیمه خشک در دوران تولید غذا (بوستان‌کاری، کشاورزی و دامداری) اختراع شده و به بسیاری از کشورهای نظیر در جهان اشاعه یافته است که دارای فرهنگ جمع‌گرایی و مشارکتی بوده‌اند. مسئله آن است که در پانصد سال گذشته و به ویژه پس از انقلاب صنعتی در انگلستان، نظام سوداگری، استعماری، نظریات شرق‌شناسانه و اروپامحورانه خود را با نام‌های گوناگون و از آن جمله، دبستان نوسازی پیشامتقدم خود را به جوامع و کشورهای توسعه نیافته و به ویژه کشورهای دارای منابع سرشار خام مورد نیاز آنها، تحمیل کرده تا هم افتدار علمی و تکنولوژیکی خود را به اثبات برسانند و هم برای محصولات ساخته شده خود بازارهای پایدار و پرتقاضا فراهم کنند. چنین اقداماتی سبب ویرانی نظامات چندین و چندهزارساله کشاورزی و سازمان‌ها و منابع آبیاری این گونه کشورها همچون ایران شده و مهمتر از همه به طبیعت و زیست‌بوم و اکوسیستم‌های چنین کشورهایی زیان‌های جبران‌ناپذیر بسیاری وارد شده است و در نهایت همه گناهان به گردن تکنولوژی نهاده شده که نوع خلاقانه‌ای برای تبرئه نظام سوداگری – استعماری است. میشل فوکو فیلسوف و جامعه‌شناس فرانسوی به درستی این مسئله را بازشناسایی کرده بود که قدرت جدید هرگز نمی‌خواهد دیده شود. این مقاله پیش از همه می‌خواهد در این دگردیسی‌ها و تغییرات خواسته و غالباً ناخواسته، خواننده داننده قدرت / دانش / تکنولوژی را با هم نظاره‌گر باشد. وظیفه این نوشته، همچون مقاله مفصل ما در ویژه‌نامه آب فصلنامه علوم اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی نشان دادن دست پنهان و استتار شده قدرت یک کاسه و تک قطبی شده نظام سوداگری – استعماری در پشت صحنه تغییرات مهم در کشورهای نظیر ما است که بدون فهم آن، جستن راه‌های برون رفت از مشکلات گوناگون و از آن جمله مشکلات محیط‌زیست در جهان و کشورهایی چون ما، بسیار دشوار خواهد بود.

Harmony of Integrated Culture with Its Technologies(Assessing the Kariz Culture and Leech Suckingness)

We have two types of society and culture; the former is very old with the main focus on “continuous interaction”, all kinds of assistance and similarity and the pursuit of dignity, and the latter is newer and heterogeneous societies after the invention of manuscript and the discovery of iron and governmental organizations separated from the main tribal organization. Of course, neither of these two societies and culture exists in its purest form today, but the “residue principle” proves their existence in the past, and most of their white or black compounds are now visible in the world. The author has found that contrary to most popular theories, technology, in spite of its complexity and great progress, has never reached the stage of autonomy and, in the words of Iranian villagers, has not reached the level of restraint and has not been “subjugated”, and is precisely subject to the system of creator, customer and buyer. Just as technology in traditional societies has been the embodiment and crystallization of its culture. Each of these two types of society and culture has its own preferred technologies and accepted social relations with others and nature, regarding its own objective values, norms and their own lifestyle and are compatible with culture to discover and invent compatible with climate and culture, and they raise their economies, and memorize the characteristics of their society and culture in the technologies they have built or chosen.“Ki” and “Kariz” are the best examples of a set of ideas, assumptions, discoveries and inventions that were invented in Iran with an arid and semiarid climate during food production (horticulture, agriculture and animal husbandry) and spread to many similar countries in the world. Found that they had a culture of collectivism and participation The problem is that in the last five hundred years, and especially after the Industrial Revolution in England, the system of trade, colonialism, Orientalist and Eurocentric theories with its various letters, including the modernization of the primary school, has not advanced to developed societies and countries. Especially for countries with rich crude resources they need, to impose both their scientific and technological authority, and to provide stable and high demand markets for their products. Such actions have destroyed the severalthousandyearold agricultural systems and organizations and irrigation resources of such countries as Iran, and most importantly, many irreparable damage has been done to nature, ecosystems and ecosystems of such countries. It is creative to justify the mercantilecolonial system. The French philosopher and sociologist Michel Foucault had correctly recognized that the new power would never be seen. First of all, this article wants to watch the reader of power / knowledge / technology knowingly and often unwillingly in these transformations. The task of this article, like our detailed article in the water issue of the Social Sciences Quarterly of the Faculty of Social Sciences of Allameh Tabataba’i University, is to show the hidden and camouflaged hand of the power of a bowl and the unipolarity of the commercialcolonial system behind important changes in countries like ours. Without its understanding, it will be very difficult to find ways out of various problems, including environmental problems in the world and in countries like ours.