ارزیابی ویژگی‌های حکمرانی سنتی آبخوان با استفاده از اصول حکمرانی موثر آب زیرزمینی

در مناطق خشک و نیمه‌خشک،شرایط کم‌آبی منجر به خلق سیستم‌های مدیریتی سنتی متناسب با ویژگی‌های محلی شده است. ایران یکی از قدیمی‌ترین مناطق جهان است که از دیرباز درهر نقطه ازآن متناسب با شرایط اقلیمی،اجتماعی وفرهنگیآن منطقه سیستم بهره‌برداری از منابع آب منحصربه‌فردی حاکم بوده است. به‌تدریج در طول نیم‌قرن اخیر سیستم‌های مدیریتی مبتنی بر دانش بومی جای خود را بهسیستم‌های نوین مدیریتی دادند که به دلیل عدم انطباق سیستم‌های نوین با شرایط اقلیمی و اجتماعی هر منطقه، شاهد بروز مشکلات عدیده‌ای در زمینه منابع آب و مدیریت منابع آب هستیم. با توجه به شرایط موجود این سوال مطرح می‌شود که کدام چارچوب حکمرانی منابع آب در راستای توسعه پایدار منابع آب زیرزمینی، متناسب با اقلیم‌های خشک و نیمه‌خشک می‌باشد؟ هدف از این تحقیق تلفیق قوانین حکمرانی سنتی و باستانی با اصول حکمرانی موثر برای توسعه چارچوب حکمرانی آب زیرزمینی در جهت رسیدن به توسعه پایدار می‌باشد. در حقیقت فرض بر این است که استفاده از فرهنگ و دانش بومی در زمینه مدیریت منابع آب و بازیابی نکات جدید با استفاده از تئوری‌های جدید حکمرانی می‌تواند قطعه گم ‌شده مدیریت آب زیرزمینی باشد. در این مقاله به‌منظور استخراج دانش بومی حکمرانی پایدار آبخوان از مدیریت قنات، از روش بررسی مقایسه‌ای منابع علمی موجود و مشاهدات میدانی استفاده شده است. بدین منظور در ابتدا به معرفی حکمرانی موثر آب پرداخته و سپس عوامل مشترک آن را با حکمرانی سنتی مورد بررسی قرار داده تا بتوان به یک چارچوب حکمرانی منابع آب متناسب با اقلیم‌های خشک و نیمه‌خشک دست یافت. در انتها با تلفیق پیشنهادهای حکمرانی سنتی با اصول حکمرانی موثر، می‌توان شکاف‌های حکمرانی سنتی را پوشاند و به سیستم مدیریتی متناسب با شرایط اقلیمی و با در نظر گرفتن اصول نوین دست یافت. رویارویی موثرتر با چالش‌های موجود عصر حاضر و ارائه الگوهای مناسب توسعه، با در نظر گرفتن دانش بومی و تلفیق با اصول حکمرانی موثر محقق خواهد شد.

Assessment of Traditional Groundwater Governance Features UsingEffective Groundwater Governance

In arid and semiarid areas, water shortage leads people to the creation of traditional water management appropriate to local characteristics. Iran is one of the oldest civilizations of the world that has a unique water supply system according to social, cultural and climate condition. Indigenous knowledgebased management systems were replaced with modern management systems, and due to noncompliance modern technologies with social and environmental conditions of region, many problems have been created. The purpose of this paper was to combine traditional and modern governance rules for development of groundwater governance framework in order to achieve sustainable development. In fact, the use of culture and indigenous knowledge in the field of water resources management and retrieval new issues from new theories of governance can be the missing piece of groundwater management.In this research, the comparison of scientific documents and field observation were used to extract indigenous knowledge of sustainable groundwater governance from aqueducts management. For this purpose, at first we introduced modern system in water governance and then compared common factors with traditional governance to provide a groundwater governance framework adapted to arid and semiarid regions. Finally, the gaps of traditional governance can be covered by combining with the principles of effective governance and then a management system adapted to climate condition.Dealing effectively with the challenges of the present era and providing appropriate development patterns will be achieved by combining indigenous knowledge with modern management.