نقش کبوترخانه در برقراری ارتباط انسان با طبیعت در کشتزارهای حاشیه شهر اصفهان

ارتباط انسان و طبیعت درطول زمان دستخوش تغییرات زیادی شده و آثار متعددی از جمله کبوترخانه ها را پدید آورده است. ساخت این معماری بومی علاوه بر احترام به طبیعت، باعث ارتباط کالبدی و فراکالبدی انسان و طبیعت شد. اگرچه این ارتباط به‌واسطه تغییر کشاورزی سنتی و حذف کبوترخانه‏ها، رنگ‏وبوی دیگری یافته و باعث تغییر کیفیت حیات در این نواحی شده؛ اما کالبد برجای‏مانده کبوترخانه‏ها امکان بازگشت دوباره آن به چرخه کشتزارها را می‌دهد. لذا پژوهش پیش رو علاوه بر جنبه های کالبدی که مورد توجه محققین پیشین بوده، به مفاهیم فراکالبدی پرداخته و تاثیر این معماری را در ارتباط انسان و طبیعت بررسی کرده است . در همین راستا چگونگی رابطه انسان و طبیعت در کشتزارهای اصفهان به‏واسطه حضور کبوترخانه پرسش اصلی است؛ که ابتدا با روش توصیفیتحلیلی به تحول رابطه انسان و طبیعت درگذر زمان و در فلات ایران پرداخته و در ادامه این رابطه در کشتزارهای اصفهان بررسی شده‌است. دستاوردهای پژوهش نشان می‏دهد ارتباط انسان و طبیعت در کشتزارهای اصفهان به چهار دوره قابل تفکیک است که کبوترخانه‏ها در دوره تعامل انسان با طبیعت بیشترین تاثیر را دارند. این معماری بومی که نشانگر نحوه برخورد کشاورزان با محیط است منجر به ارتباط بین انسان، کشتزار و کبوترخانه شده و به حیات کشتزارهای اصفهان تعریفی متفاوت داده است.