مقایسه دو روش آموزش همتایان و مستقیم بر بسامد مصرف هفتگی مواد غذایی حاوی آهن و آگاهی در مورد فقرآهن

زمینه: فقرآهن اختلال تغذیه ای شایع در دنیا است و نوجوانان از گروههای در معرض خطرکم خونی ناشی از فقر آهن هستند. از آنجا که یکی از روش های مطرح برای آموزش نوجوانان، آموزش همتایان می باشد مطالعه حاضر با هدف مقایسه دو روش آموزش همتایان و مستقیم بر بسامد مصرف هفتگی مواد غذایی حاوی آهن و آگاهی در مورد فقرآهن در دانش آموزان دختر مقطع سوم راهنمایی شهر تبریز در سال 91 -90 انجام گرفت.روش کار: مطالعه حاضر یک کارآزمایی بالینی تصادفی است که در10 مدرسه منتخب روی 885 دانش آموز دختر انجام شد. مدارس به روش نمونه گیری تصادفی از بین مدارس راهنمایی مناطق پنجگانه تبریز انتخاب شدند و بسامد مصرف هفتگی 30 آیتم غذایی حاوی آهن و سطح آگاهی در مورد فقرآهن دانش آموزان قبل و بعد از دو روش آموزشی همتایان (آموزش تعدادی از دانش آموزان یک کلاس به همشاگردی های خود) و مستقیم (آموزش توسط پژوهشگر) تعیین گردید. ابزار گرد آوری داده ها، پرسشنامه خود ساخته حاوی اطلاعات فردی اجتماعی و سوالات سنجش آگاهی و بسامد مصرف مواد غذایی غنی از آهن بود که پس از تعیین روایی و پایایی قبل و سه ماه بعد از مداخله آموزشی توسط نمونه ها تکمیل و داده ها با استفاده از نرم افزارspss v.13 و آزمون های توصیفی تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میانگین نمره آگاهی پیش آزمون در گروه آموزش همتایان از 1/50 به 7/69 و در گروه آموزش مستقیم از 5/54 به 5/70 در پس آزمون ارتقاء یافت که این تفاوت در هر دو گروه از نظر آماری معنی دار بود (001/0=p). تفاوت معنی داری در مقایسه بین دو گروه آموزشی در پس آزمون وجود داشت و میزان ارتقاء آگاهی در آموزش همتایان بطور معنی داری بیشتر از آموزش مستقیم بود (001/0=p). بسامد هفتگی مصرف گروه های غذایی، تفاوت معنی داری را بین دو گروه آموزشی قبل و بعد از مداخله نشان نداد.نتیجه گیری: آموزش همتایان در افزایش آگاهی دانش آموزان در زمینه فقر آهن موثر است و از این رویکرد آموزشی ارزان می توان به عنوان روش آموزشی مکمل در کنار سایر روش های آموزشی در جهت ارتقاء آگاهی دانش آموزان استفاده نمود.

Camparison of Peer Education and Direct Education Methods on Students' Knowledge about Iron Deficiency and Weekly Iron-rich Food Frequency

ABSTRACTBackground: Irondeficiency is the most common nutritional deficiency in the world and young people are at high risk of irondeficiency anemia. One of the proposed methods to educate youth is peer education. This study aimed to compare the effects of peer education with direct education on weekly ironrich foods frequency on Tabriz female students, 20112012.Methods: This experimental study was done over 885 female students (ninth grade) who were randomly selected from 10 schools in Tabriz. Weekly food frequencies of 30 food items containing Iron and students rsquo; knowledge about Iron deficiency through peer education method and direct were compared. The data was collected using a researcher made questionnaire containing demographic data and 18 questions to assess the knowledge and food frequency questionnaire and ironrich foods. The questionnaire was completed by the samplesin two stages: after checking validity and reliability of questionnaire and 3 months after the educational intervention. Data analysis was done using SPSS ver.13.Results: The mean score of knowledge after training in peer education group increased from 50.1 to 69.7 and in the direct training group it increased from 54.5 to 70.5 (P=0.001 in both groups).�comparison of two groups in posttest showed significant difference, so knowledge of peer education was significantly higher than direct instruction (p=0.001). However, no significant differences between the two groups was seen in Weekly frequency of consumption of food before and after training. Conclusion:�Peer�education�is�an�effective�approach�to�increase students rsquo; knowledge.�Therefore, it can be used as a complementary teaching method, along with other educational methods in improving students' knowledge.Keywords: Peer Education, Direct Education, Knowledge, Food Frequency, Iron Deficiency