نقش جهت‌گیر‌ی‌های مذهبی و خودمهارگری در پیش‌بینی آمادگی اعتیاد به مواد مخدر

زمینه و هدف: خودمهارگری به عنوان یکی از سازه های بسیار مهم شخصیت انسان، نقش حائز اهمیتی در غلبه بر تمایلات و تکانه های ناسالم و همچنین انجام رفتارهای اجتماعی و سازگارانه دارد. پژوهش ها نشان دادهاند که مذهب در مقابل گرایش نوجوانان به مصرف مواد مخدر به عنوان یک سپر محافظتی عمل میکند . انتظار میرود یکی از فرآیندهای زیربنایی که مذهب از طریق آن نقش بازدارندگی خود را در برابر اعتیاد به مواد مخدر ایفا نماید، ظرفیت خودمهارگری است. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش جهت گیری های مذهبی و خودمهارگری در پیش بینی آمادگی اعتیاد به مواد مخدر انجام شد.روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه همبستگی است و جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانشجویان دختر دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه خوارزمی بود که در نیمسال اول سال تحصیلی 94-1393 ساکن خوابگاه بودند. از این جامعه نمونه ای با حجم 110 نفر به شیوه دردسترس انتخاب شد. از مقیاس های جهت گیری مذهبی آلپورت، فرم کوتاه خودمهارگری تانجنی و پرسشنامه آمادگی اعتیاد وید و بوچر به عنوان ابزار پژوهش استفاده شد. تحلیل داده ها با آزمونهای آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون و استفاده از spss21 انجام شد.یافته ها: نتایج تحلیل دادههای جمعآوری شده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد بین جهتگیری مذهبی درونسو با آمادگی به اعتیاد (001/0=p , 30/0 =r) و خودمهارگری با آمادگی به اعتیاد (000/0=p , 40/0 =r) رابطه معنادار آماری وجود داشت. بر اساس تحلیل رگرسیون گامبهگام، در مجموع دو متغیر جهتگیری مذهبی درونسو و خودمهارگری میتوانند 19 درصد از تغییرات متغیر ملاک را پیش بینی نمایند.نتیجه گیری: جهتگیری های مذهبی به واسطه تاثیرات مهمی که در زندگی افراد دارد یک روش مقابله ای موثر در برابر رفتارهای انحرافی بوده و از طرفی با تقویت روحیه خودمهارگری میتوان از بروز خطرپذیری و رفتارهای انحرافی نظیر آمادگی ابتلا به اعتیاد را در افراد پیشگیری نمود.

Role of Religious Orientation and Self-Control in Prediction of Drug Addiction Potential

Background objectives: Selfcontrol supposed to be one of the basic and fundamental characters of personality that plays important role in overcoming unhealthy desires or impulses and as well doing sociable and normal behaviors. Prior studies have shown the role of religion as preventive and protective for drug addiction in the adolescences. This research aimed to study the role of religious orientation and selfcontrol in prediction of drug addiction potential.Methods: One hundred and ten female students of Kharazmi University in Iran living in dormitory were selected using convenience sampling method during the first semester (fall semester) in 2014. Research tools included Alport Religious Orientation, short form of Tanjeni selfcontrol and Weed Butcher drug addiction potential scale. Data were analyzed by Pearson Correlation Coefficient and Multiple Regression Analysis (stepwise).Results: Result of data analysis showed there was a meaningful relation between intrinsic religious orientation, selfcontrol and risk of drug addiction. Based on multiple regression analysis (stepwise), intrinsic religious orientation and selfcontrol can predict the changes in drug addiction potential up to 19%.Conclusion: Because of the special and important role of religious beliefs in daily life of people, they play an important role in confronting with deviant behaviors. Moreover, risky and deviant behaviors such as addictions can be prevented through reinforcing selfcontrol skills.