اثربخشی درمان مبتنی بر تنظیم هیجان و شفقت درمانی بر عاطفه خودآگاه بیماران مبتلا به سرطان

زمینه و هدف: آمار بالای ابتلا به اختلالات روانی در افراد مبتلا به سرطان نشان دهنده آن است که این بیماری تهدیدی جدی برای سلامت روان افراد است. احساس ناامیدی، بی ارزشی و بی کفایتی که در نهایت منجر به احساس شرم و گناه می شود، در افراد مبتلا به سرطان بسیار دیده می شود. در راستای کمک به کاهش احساس شرم و گناه در این بیماران، پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر تنظیم هیجان و شفقت درمانی بر عاطفه خودآگاه این بیماران انجام شد.روش : این پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون- پیگیری و با گروه کنترل بود. جامعه آماری، شامل بیماران مبتلا به سرطان مراجعه کننده به مرکز درمان بیماران سرطانی امید شهر اصفهان در شش ماهه اول سال 1398 بودند. از میان افرادی که شایع ترین انواع سرطان در این مرکز، یعنی سرطان های تخمدان، سینه، ریه و غدد لنفاوی را داشته و همگی در مرحله اول بیماری بودند، تعداد 45 بیمار به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی ساده در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل جایدهی شدند (هر گروه 15 نفر). پس از شروع مداخله تعداد 1 نفر در گروه آزمایش اول، 1 نفر در گروه آزمایش دوم و 2 نفر در گروه کنترل، از ادامه حضور در پژوهش انصراف دادند. بر این اساس تعداد 41 بیمار مبتلا به سرطان در پژوهش باقی ماندند. گروه‌های آزمایش مداخلات درمانی مربوط به درمان مبتنی بر تنظیم هیجان و شفقت درمانی را طی ده هفته به صورت هفته‌ای یک جلسه 90 دقیقه‌ای دریافت نمودند. این در حالی است که گروه کنترل، مداخلات را دریافت نکرده و در انتظار دریافت این درمان‌ها بودند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه عاطفه خودآگاه (tosca) تانگنی و همکاران (1989) بود. پس از جمع‌آوری داده‌ها، تجزیه و تحلیل آن توسط نرم‌افزار spss-23 با استفاده از تحلیل واریانس آمیخته و آزمون تعقیبی بونفرنی صورت گرفت. یافته ها: در گروه درمان مبتنی بر تنظیم هیجان، میانگین نمرات عاطفه خودآگاه مثبت در مراحل پیش آزمون، پس‫آزمون و پیگیری به ترتیب برابر با 32/14، 39/28 و 38/14 و میانگین این نمرات برای عاطفه خودآگاه منفی برابر با 10، 7/28 و 7/71 بود. در گروه شفقت درمانی، میانگین نمرات عاطفه خودآگاه مثبت در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری به ترتیب برابر با 33، 39/71 و 38/57 و میانگین این نمرات برای عاطفه خودآگاه منفی به ترتیب برابر با 8/92، 6/50 و 7/07 بود. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که درمان مبتنی بر تنظیم هیجان و شفقت درمانی هر دو بر عاطفه‌ی خودآگاه بیماران مبتلا به سرطان موثر بوده (0/001>‏p ‎‏) و بین آنها تفاوت معنی داری وجود نداشت.نتیجه گیری: نتایج نشان دهنده تاثیر مثبت هر دو روش مبتنی بر تنظیم هیجان و شفقت درمانی بر عاطفه خودآگاه بیماران مبتلا به سرطان بوده و تفاوتی بین دو روش در این تاثیر وجود نداشت. لذا، می‫توان با انجام مداخلات روان‫شناختی فوق، احساس شرم و گناه را در افراد مبتلا به سرطان کاهش و عاطفه مثبت آنها را افزایش داد.  

the effectiveness of treatment based on emotion regulation and compassion therapy on the self-conscious affect of cancer patients in isfahan city, 2018

background & objectives: the high rate of mental disorders among people with cancer indicates that this disease is a serious threat to people’s mental health. feelings like hopelessness, worthlessness and incompetence, which ultimately lead to shame and guilt feelings, are very common in people with cancer. in order to help reduce the shame and guilt feelings among cancer patients, the present study examines the effectiveness of treatment based on emotion regulation and compassion therapy on the self-conscious effect of these patients.methods: the research method was semi-experimental with a pre-test and post-test design with a control group, with two experimental groups and one control group and a 2-month follow-up phase. the statistical population of the present study was cancer patients of omid cancer treatment center in isfahan city in the first six months of 2018. the sample was selected from people who had the most common type of cancer in this center, namely ovarian, breast, lung, and lymph node cancer, and all of them were in the first stage of the disease. the research sample consisted of 45 cancer patients who were selected by purposeful sampling and equally placed in experimental and control groups using simple random method (15 people in each group). after the start of the intervention, 1 person in the first experimental group, 1 person in the second experimental group, and 2 people in the control group refused to continue participate in the research. accordingly, 41 patients remained in the study. the experimental groups received interventions during ten weeks, 90-minute session per week. this is despite the fact that the control group did not receive the interventions and were waiting to receive these treatments. the research tool was the self-conscious affect questionnaire (tosca) by tangney et al. (1989). after collecting data, it was analyzed by version 23 of spss software using mixed variance analysis and bonferroni post hoc test.  results: the average scores of positive self-conscious affect in the pre-test, post-test and follow-up stages in the emotional regulation psychotherapy group were 32.14, 39.28 and 38.14, respectively, and the average of these scores for negative self-conscious affect were 10, 7.28 and 7.71. the average scores of positive self-conscious affect in the pre-test, post-test and follow-up stages in the compassion therapy group were 33, 39.71 and 38.57, respectively, and the average scores for negative self-conscious affect were 8.92, 6.50 and 7.07 respectively. the results of data analysis showed that the treatment based on emotional regulation and compassion therapy are effective on self-conscious affect of patients with cancer (p<0.001) and there was no significant difference between these treatments. conclusion: the results show the positive effect of both methods, emotional regulation psychotherapy and compassion-therapy, on the self-conscious affect of cancer patients and there was no difference between the two methods in this effect. therefore, by performing these psychological interventions, it is possible to reduce the feeling of shame and guilt in people with cancer and increase their positive emotions.