مقایسه اثربخشی دو روش آموزش زوج درمانی شناختی - رفتاری و هیجان مدار بر استرس ادراک شده و رضایت زناشویی زنان باردار نخست زا

زمینه و هدف: دوران بارداری با تغییرات جسمانی و روانشناختی بسیاری همراه است. بنابراین زنان باردار ممکن است با مشکلات زیادی از جمله افزایش استرس و کاهش رضایت زناشویی مواجه شوند. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی دو روش آموزش زوج درمانی شناختی- رفتاری و هیجان مدار بر استرس ادراک شده و رضایت زناشویی زنان باردار انجام شد.روش کار: طی یک پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و با گروه کنترل، از بین زنان باردار نخست‫ زای مراجعه کننده به مراکز بهداشتی- درمانی شهر بوکان در مهرماه سال 1398 با لحاظ نمودن ملاک های ورود به پژوهش، به شیوه نمونه گیری در دسترس 60 نفر انتخاب و به روش تصادفی در سه گروه 20 نفره (دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل) جایگزین شدند. شرکت کننده های گروه های آزمایش طی 8 جلسه 90 دقیقه ای، تحت آموزش زوج درمانی شناختی- رفتاری و هیجان مدار قرار گرفتند و گروه کنترل در این مدت آموزشی دریافت نکردند. ابزار مورد استفاده جهت جمع آوری داده ها پرسشنامه استرس ادراک شده کوهن و رضایت زناشویی انریچ بود. داده ها با استفاده از میانگین و تحلیل کواریانس چند متغیره به کمک نرم افزار spss-23 در سطح معناداری 0/05 تحلیل شد. یافته ها: براساس یافته ها، هر دو رویکرد شناختی- رفتاری و هیجان مدار بر استرس ادراک شده و رضایت زناشویی و خرده مقیاس‫های آن تاثیر معنی داری داشتند (0/05>p). روش زوج درمانی شناختی- رفتاری (17.6±2.99) در مقایسه با روش هیجان مدار (24.8±4.74) از کارایی بیشتری در کاهش استرس ادراک شده برخوردار بود؛ در حالی که رویکرد زوج درمانی هیجان مدار (158.7±6.64) نسبت به روش شناختی- رفتاری (144.9±4.9) اثربخشی بیشتری در رضایت زناشویی و برخی مولفه های آن (موضوعات شخصیتی، ارتباط زناشویی) داشت. نتیجه گیری: با توجه به اثربخشی بیشتر زوج درمانی شناختی- رفتاری بر استرس ادراک شده و همچنین کارایی بیشتر زوج درمانی هیجان مدار بر رضایت زناشویی در این پژوهش، می‫توان از این روش‫ها برای کاهش استرس و بهبود رضایت زناشویی در دوران بارداری به عنوان روش کارآمدتر استفاد کرد.

comparing the effectiveness of cognitive behavioral and emotionally focused couple therapy on perceived stress and marital satisfaction among primiparous pregnant women

background & aim: pregnancy causes several physical and psychological changes. therefore, pregnant women may face with numerous issues and problems including stress and marital dissatisfaction. this study was conducted to compare the effectiveness of two cognitive-behavioral and emotion-oriented couple therapy training methods on perceived stress and marital satisfaction in primiparous women.methods: in a semi-experimental design using a pre-test and post-test with the control group plan, 60 pregnant women were chosen by considering the inclusion criteria, and then they randomly divided into three 20-subject groups (two experimental groups and one control group). the experimental groups were trained on cognitive-behavioral and emotionally focused in 8 sessions of 90 minutes, while the control group did not receive any training during this time. the tools which are used to collect data were the perceived stress scale of cohen and enrich marital satisfaction questionnaire. data were analyzed by using mean, multivariate analysis of covariance in spss software version 23 at a significance level of 0.05.results: findings showed that both cognitive-behavioral and emotionally focused approaches are practical on perceived stress, marital satisfaction (and its subscales) (p<0.05). cognitive-behavioral couple therapy (17.6±2.99) was more effective than emotionally focused therapy (24.8±4.74) on perceived stress (p<0.05). on the other hand, emotionally focused couple therapy (158.7±6.64) was more effective than cognitive-behavioral therapy (144.9±4.9) on marital satisfaction and some of its components including personality issues and marital relationship. conclusion: due to the greater effectiveness of cognitive-behavioral couple therapy on perceived stress and also the greater effectiveness of emotionally focused couple therapy on marital satisfaction, they reduce stress and improve marital satisfaction and then can be used as effective methods during pregnancy