تاثیر توانمندسازی ارتباطی- اجتماعی با رویکرد تیچ و پکس بر کارکردهای روزمره کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم

زمینه و هدف: یکی از مشکلات اساسی کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم، مختل شدن کارکردهای روزمره زندگی است. لذا پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر توانمندسازی ارتباطی اجتماعی با رویکرد تیچ و پکس بر کارکردهای روزمره کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم صورت گرفت.روش کار: این مطالعه از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون - پس آزمون - پیگیری و با گروه کنترل بود. جامعۀ آماری شامل تمامی کودکان پسر مبتلا به اختلال طیف اتیسم 6 تا 12 ساله شهر تهران در سال تحصیلی 1401-1400 از مدرسه ویژه اختلال اوتیسم بودند. از بین آنها به روش نمونه گیری در دسترس تعداد 40 نفر اوتیسم با استفاده از مقیاس تشخیص اوتیسم گیلیام (1995) انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (20 نفر) و کنترل (20 نفر) قرار گرفتند. برای گروه آزمایشی، 7 جلسه 45 دقیقه ای دوره توانمندسازی ارتباطی اجتماعی با رویکرد تیچ و پکس اجرا شد. ابزار پژوهش شامل مقیاس تشخیص اوتیسم گیلیام (1995) و مقیاس فعالیت های روزمره وایزمن (wadl) بود. جهت تجزیه و تحلیل آماری داده های بدست آمده، از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر استفاده شد. یافته ها: میانگین نمرات کارکردهای روزمره در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری در گروه آزمایش به ترتیب 17/650، 21/250و 21/450 و در گروه کنترل به ترتیب 17/550 ، 17/400 و 17/650 بود. نتایج تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نشان داد که مداخله توانمندسازی ارتباطی اجتماعی با رویکرد تیچ و پکس بر بهبود فعالیت های روزمره در مراحل پس آزمون و پیگیری تاثیر معنی داری داشته است (0/01>p). نتیجه گیری: مداخله توانمندسازی ارتباطی اجتماعی با رویکرد تیچ و پکس بر فعالیت های روزمره کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم موثر بوده است. لذا توصیه می شود این برنامه آموزشی به عنوان یک مداخله کارآمد از سوی مراکز و سازمان های ذیربط برای توانمندسازی کودکان دارای ناتوانی های رشدی و به ویژه کودکان طیف اتیسم مورد توجه قرار گیرد.

the effect of the social-communication enhancement package based on teacch and pecs approach on the daily functions of children with autism spectrum disorder

background & aim: one of the basic problems of children with autism spectrum disorder is the disruption in daily life functions. therefore, the present study was conducted with the aim of determining the impact of socialcommunicative empowerment with the tich and pex approach on the daily functions of children with autism spectrum disorder.methods: the quasiexperimental research design was pretestposttest and followup with the control group. the statistical population of this study included all boys with autism spectrum disorder aged 6 to 12 years in tehran in the academic year 2021 from the special school for autism, by available sampling method, 40 autistic individuals were selected using the gilliam autism diagnosis scale (gilliam, 1995) and were randomly divided into experimental (20) and control (20) groups. for the experimental group, 7 sessions of 45 minutes of communicationsocial empowerment program was implemented with the teacch and pecs approach. the research instruments included the gilliam autism rating scale (1995) and the waisman activity of daily living scale (wadl). the collected data were analyzed using the analysis of variance test with repeated measurements. results: the average scores of daily functions in the pretest, posttest and followup phases were 17.650, 21.250 and 21.450 respectively in the experimental group and 17.550, 17.400 and 17.650 respectively in the control group. the results of variance analysis with repeated measurements showed that socialcommunication enhancement package based on teacch and pecs approach had a significant effect on improving daily functions in the posttest and followup stages (p<0.01). conclusion: the socialcommunication enhancement package based on teacch and pecs approach has been effective on the daily functions of children with autism spectrum disorder. therefore, it is recommended that this educational program be considered as an effective intervention by the relevant centers and organizations to empower children with developmental disabilities, especially children with autism spectrum.