مقایسه اثربخشی مدل درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان متمرکز بر شفقت بر بهزیستی روان‫شناختی و کیفیت زندگی مبتلایان به ویروس نقص ایمنی

زمینه و هدف: ویروس نقص ایمنی (hiv)، یکی از بزرگترین چالش های زندگی انسان است که مبتلایان به آن، نیازمند حمایت جسمی و روانی می‫باشند. این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان متمرکز بر شفقت بر بهزیستی روان شناختی و کیفیت زندگی مبتلایان به ویروس نقص ایمنی صورت گرفت.روش کار: این پژوهش از نوع نیمه تجربی و از طرح های پیش آزمون پس آزمون با دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل بود. از بین تمامی مبتلایان به +hiv که در بازه زمانی مهر تا بهمن 1397 به مرکز بیماری های رفتاری تهران مراجعه کرده بودند، تعداد 45 نفر به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در سه گروه (دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل هر کدام 15 نفر) جایگزین شدند. یکی از گروه های آزمایش تحت 8 جلسه درمان 120 دقیقه ای پذیرش و تعهد و گروه دیگر تحت 8 جلسه درمان 120 دقیقه ای درمان متمرکز بر شفقت قرار گرفتند. گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه بهزیستی روان شناختی (ریف، 1989) و کیفیت زندگی (ویر و شربون، 1992) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی (تحلیل کوواریانس) انجام گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد که هر دو درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و متمرکز بر شفقت بر بهزیستی روانشناختی و کیفیت زندگی مبتلایان به ویروس نقص سیستم ایمنی بدن تاثیر داشته است (0/05>p)، اما درمان متمرکز بر شفقت در بعد روانی کیفیت زندگی، تاثیر بیشتری نسبت به درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد داشت (0/05>p). در خصوص سایر متغیرها، تفاوت معناداری بین این دو روش درمانی یافت نشد.نتیجه گیری: هر دو مدل درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان متمرکز بر شفقت می توانند باعث افزایش بهزیستی روانشناختی و کیفیت زندگی مبتلایان به ویروس نقص ایمنی شوند.بر این اساس به مراکز بیماری های رفتاری پیشنهاد می شود از روش های فوق برای افزایش بهزیستی روانشناختی و کیفیت زندگی مبتلایان به ویروس نقص سیستم ایمنی بدن، استفاده کنند.

Comparison of the Effectiveness of Two Models of Acceptance and Commitment Therapy and Compassion Focused Therapy on Psychological Wellbeing and Quality of Life of Individuals with Human Immunodeficiency Viruses

Background & aim: Human immunodeficiency virus (HIV) is one of the biggest challenges in human life that requires a variety of psychological support. The aim of this research was to compare the effect of acceptance and commitment therapy (ACT) and compassion focused therapy (CFT) on psychological wellbeing and quality of life in individuals diagnosed with HIV.Methods: This research was a quasiexperimental study with pretestposttest design with two experimental groups and one control group. The statistical population included all HIV positive patients referred to Tehran center of behavioral disorders between October and February 2018, among which 45 patients were selected by convenience sampling method and randomly assigned into three groups (two experimental groups and one control group, n=15). One of the experimental groups underwent ACT for 8 session of 120 minutes and another received CFT for 8 sessions of 120 minutes. The control group receivedno intervention. To collect data, Ryff Psychological wellbeing (1989) and Ware & Sherbourne (1992) quality of life scales were used. Data analysis was performed using descriptive and inferential statistics (analysis of covariance).Results: The results showed that both acceptance and commitment therapyand compassion focused therapyhad effects on psychological wellbeing and quality of life in patients with HIV (p<0.05), however, the effect of compassion focused therapy was more noticeable on the psychological dimension of quality of life (p<0.05). Regarding other variables, no significant difference was found between two treatments.Conclusion: Both acceptance and commitment therapy models and compassionfocused therapy can increase the psychological wellbeing and quality of life of people with HIV. Therefore, it is recommended to behavioral disease centers to use this protocol to increase the psychological wellbeing and quality of life of patients with HIV.