بررسی تاثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر عملکرد جنسی زنان یائسه

زمینه و هدف: عملکرد جنسی جزء مهمی از زندگی زنان یائسه است و تغییر در آن به خصوص در یائسگی، می‫تواند بر سلامت ایشان تاثیرگذار باشد. پژوهش حاضر با هدف تاثیر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر عملکرد جنسی در زنان یائسه انجام شد.روش کار: این پژوهش از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون پس آزمون پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی زنان یائسه ای بود که جهت دریافت خدمات به مراکز بهداشتی درمانی شهر زنجان در سال 1398 مراجعه می‫نمودند. ابتدا 50 زن یائسه به صورت در دسترس، پرسشنامه شاخص عملکرد جنسی زنان (fsfi) شامل 19 سوال 5 گزینه ای را تکمیل کردند و از بین آنها 30 نفر (حجم نمونه بر اساس حداقل حجم نمونه در مطالعات آزمایشی انتخاب شد) که طبق معیار نقطه برش در سطح نامطلوبی قرار داشتند، انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 15 نفری مداخله و کنترل قرار گرفتند. مداخله بر اساس درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد طی 8 جلسه 2 ساعته اجرا و پس‫آزمون بلافاصله بعد از پایان درمان، و پیگیری سه ماه بعد در هر دو گروه اجرا گردید. داده ها با استفاده از آزمون‫های تی مستقل و تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر در نرم افزار spss24 تحلیل گردید.یافته ها: میانگین نمره عملکرد جنسی در گروه مداخله در پیش آزمون 21/66، پس آزمون 26/29 و پیگیری 27/11 بود که از نظر آماری این اختلاف معنادار بود (19/452f= و p<0/05). میانگین نمره عملکرد جنسی در گروه کنترل در پیش آزمون 22/31، پس آزمون 23/28 و پیگیری 22/70 بود که این اختلاف از نظر آماری معنادار نبود. میانگین نمرات عملکرد جنسی در بین گروه های مداخله و کنترل نیز تغییر معناداری داشت (12/115f= و p<0/05)، یعنی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر عملکرد جنسی زنان یائسه تاثیر معناداری دارد. همچنین به غیر از حیطه های لغزندگی و ارگاسم در سایر حیطه های عملکرد جنسی تاثیر معناداری داشت (p<0/05).نتیجه گیری: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد باعث بهبود عملکرد جنسی در زنان یائسه شد.

The Effect of Acceptance and Commitment Therapy on Sexual Function in Postmenopausal Women

Background & aim: Sexual function is an important part of the life of postmenopausal women and its changes, especially in menopause, can affect their health. The aim of this study was to evaluate the effectiveness of acceptance and commitment therapy on sexual function in postmenopausal women.Methods: This research was a quasiexperimental study with pretest, posttest and followup design with control group. The statistical population of the study included all postmenopausal women who referred to Zanjan Health Center in 2020 to receive services. First, 50 available postmenopausal women completed the Female Sexual Function Index (FSFI) questionnaire, which included 19 questions of 5choice. Among them, 30 women (sample size was selected based on the minimum sample size in the experimental studies), which were at an unfavorable level according to the cutoff point criteria, were selected and randomly divided into two groups of 15 women including intervention and control groups. The intervention was performed based on acceptance and commitment therapy in 8 sessions of 2 hours and posttest was performed immediately after the end of treatment and followup three months later in both groups. Data were analyzed using independent ttest and analysis of variance with repeated measures in SPSS24 software.Results: The mean scores of sexual functions in the intervention group were 21.66 in pretest, 26.29 in posttest and 27.11 in followup, which their difference was considered statistically significant (p<0.05 and F=19.452). The mean score of sexual function in control group was 22.31 in pretest, 23.28 in posttest and 22.70 in followup, which were not statistically significant. The mean scores of sexual functions were also changed significantly between the intervention and control groups (p<0.05 and F=12.115). This means that treatment based on acceptance and commitment had a significant effect on sexual function in postmenopausal women. Also, except for domains of lubrication and orgasm, it had a significant effect on other domains of sexual function (p<0.05).Conclusion: Acceptance and commitment therapy has improved sexual function in postmenopausal women.