بررسی اثربخشی مدل مبتنی بر خودکارآمدی درد بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سرطان

زمینه و هدف: با توجه به شیوع مشکلات روان شناختی در بیماران سرطانی، برخی از گزارش ها اثربخشی مدل خودکارآمدی را مقدم بر درمان های روانشناختی مرسوم قبلی برای افزایش رفاه بیماران سرطانی دانسته اند. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی مدل مبتنی بر خودکارآمدی درد بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سرطان بیمارستان امید شهرستان ارومیه انجام گرفت. روش کار: این پژوهش، از نوع تجربی با طرح پیش آزمون پس آزمون و با گروه کنترل بود. نمونه ها شامل 40 بیمار مبتلا به سرطان بیمارستان امید ارومیه در سال 1397 بودند. ابتدا از 250 بیمار مبتلا به سرطان، آزمون کیفیت زندگی به عمل آمد و از بین افرادی که در سطح نامطلوبی قرار داشتند، 40 نفر انتخاب شدند که به صورت جایگزینی تصادفی، تعداد 20 نفر از آنها در گروه آزمایش و 20 نفر در گروه کنترل قرار گرفتند. مداخله مبتنی بر خودکارآمدی درد طی 10 جلسه 90 دقیقه ای، هر هفته یک جلسه اجرا شد. پس از اتمام جلسات مجدداً آزمون کیفیت زندگی روی دو گروه اجرا گردید. داده ها با استفاده از آزمون کوواریانس چندمتغیره در نرم افزار spss21 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد که بین میانگین نمره های پس آزمون گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنی داری وجود داشت (p<0.01)، به نحوی که آموزش خودکارآمدی درد موجب بهبود مولفه های عملکردی کیفیت زندگی (جسمانی، ایفای نقش، احساسی، شناختی و اجتماعی) در گروه آزمایش شده بود(p<0.01). نتیجه گیری: با توجه به تاثیر مثبت آموزش خودکارآمدی درد، استفاده از این ظرفیت ها و آموزش‫ها در برنامه ریزی اقدامات بهداشت روانی به خصوص در مورد بیماران سرطانی توصیه می شود.

Evaluating the Effectıveness of a Pain Selfefficacy Model on Quality of Life in Patients with Cancer

Background & objectives: Regarding the prevalence of psychological problems in cancer patients, some reports have shown the effectiveness of selfefficacy model to be superior to previous conventional psychological therapies for increasing the wellbeing of cancer patients. The aim of this study was to evaluate a selfefficacy education model on quality of life in patients with cancer at Urmia Omid hospital.Methods: This was an experimental study with pre and posttest design and control group. The sample included 40 patients with cancer in Omid Hospital, 2018. At first, quality of life test was performed on 250 patients with cancer, and among them 40 patients with poor quality of life were selected. Of these 40 patients, 20 subjects were assigned in each experimental or control group by random assignment. Intervention based on pain selfefficacy was performed in 10 sessions of 90 minutes, one session per week. After the end of sessions, the quality of life test was repeated for two groups. Data were analyzed in SPSS software version 21 using multivariate analysis of covariance.Results: Data analysis showed that there was a significant difference between the mean scores of posttest in the experimental and control groups (p<0.01), so that the selfefficacy training improved the performance components of quality of life (physical, role, emotional, cognitive and Social) in experimental group (p<0.01).Conclusion: Considering the positive effect of pain selfefficacy training, the use of these capacities and training in planning the mental health interventions is recommended, especially for cancer patients,.