واکاوی چالش‌ها و راهکارهای بازاریابی محصولات گیاهان دارویی از دیدگاه کشاورزان استان مازندران

گیاهان دارویی نه تنها از لحاظ اقتصادی بلکه همچنین به خاطر تامین سلامت جامعه مورد توجه می‌باشند. علی‌رغم توسعه کشت گیاهان دارویی در چند سال اخیر در استان مازندران، یکی از چالش‌های مهم پیش روی کشاورزان، بازاریابی محصولات است. پژوهش حاضر با هدف واکاوی چالش‌ها و راهکارهای بازاریابی محصولات گیاهان دارویی از دیدگاه کشاورزان استان مازندران اجرا شده است. جامعه آماری شامل کشاورزان تولیدکننده گیاهان دارویی در سطح چهار شهرستان ساری، نکا، بهشهر و گلوگاه در شرق مازندران بودند که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد 339 نفر از آنها به شیوه نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌بندی شده انتخاب شد. پژوهش حاضر از نظر رویکرد، کمّی و از نظر جمع‌آوری داده‌ها از نوع توصیفی پیمایشی است. نتایج تحقیق نشان داد که کشاورزان عمدتاً تولیدات خود را از طریق خرده فروشی، واسطه‌ها، و یا عطاری‌ها به فروش می‌رسانند. مهم‌ترین چالش‌های کشت و بازاریابی گیاهان دارویی از نظر کشاورزان عبارت بودند از هزینه بالای نهاده‌های تولید، تعداد کم کارگاه‌های فرآوری و بسته‌بندی، صادرات کم بین‌المللی، ناتوانی در جذب اعتبارات، آگاهی کم کشاورزان با بازاریابی گیاهان دارویی. از نظر آنها راهکارهایی مانند اعطای تسهیلات بانکی کم‌بهره، راه‌اندازی کارگاه‌های فرآوری، آموزش و توانمندسازی کشاورزان در زمینه بازاریابی، تسهیل صدور مجوزها، ایجاد بازارهای دائمی و موقتی فروش مستقیم، خرید تضمینی توسط دولت و ارائه سوبسیدهای مصرفی، می‌تواند بازاریابی گیاهان دارویی در سطح استان را بهبود دهد

the analysis of challenges and strategies of marketing of medicinal plants based on farmers’ perspective in mazandaran province

medicinal plants not only have economic advantages but also can improve social health. in spite of developing the plantation of medical plants throughout mazandaran province, one of the main challenges of that the farmers are faced is the marketing of their products. present study aimed to analyze marketing of medical plants products, and to present appropriate marketing strategies based on farmers’ views. statistical population included the farmers who were cultivating medical plants in the eastern part of mazandaran province (sari, neka, behshahr and galogah township). 339 farmers were selected as sample by stratified random sampling using the krejcie and morgan table. descriptive and quantitative research method, survey technique and questionnaire tool were used to collect data. the research results showed that farmers mainly sell their products through retailing, brokers, or medicinal herbs sellers. the most important challenges in the cultivation and marketing of medicinal plants have been the high cost of production inputs, the small number of processing and packaging workshops, low international exports, the inability to access to financial credits, and the low awareness of farmers about the marketing of medicinal plants. based on the farmers’ view, strategies such as granting low interest financial credits, setting up processing workshops, training and empowering farmers in the field of marketing, facilitating the issuance of licenses, creating permanent and temporary markets for direct sales, guaranteed purchase by the government and providing consumption subsidies, can improve marketing of medicinal plants