شاخص‌های بین‌المللی‌ سازی کسب‌ وکارهای خانوادگی در ایران

هدف مقاله حاضر شناسایی شاخص‌های بین‌المللی‌سازی کسب‌وکارهای خانوادگی است. به این منظور از روش تحقیق کیفی دو مرحله‌ای شامل گروه کانونی و دلفی سه مرحله‌ای استفاده شد. جامعه موردمطالعه شامل 10 نفر از خبرگان آشنا و دارای تجربه در مورد موضوع تحقیق بودند که به‌ صورت هدفمند بر اساس روش نمونه‌گیری گلوله برفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها شامل مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته در گروه‌های کانونی و پرسشنامه طراحی شده طبق یافته‌های مرحله اول بود. با کمک نرم‌افزارmaxqda داده‌های گردآوری شده، کد‌گذاری و با انجام کدگذاری باز و محوری شاخص‌ها، شناسایی و تلخیص گردید و سپس با استفاده از روش دلفی، شاخص‌ها به تایید نهایی خبرگان رسیده و در مرحله بعد با استفاده از کدگذاری گزینشی، چارچوب نهایی مدل شکل گرفت. بر اساس نتایج، 11 مولفه و 64 شاخص پس از پایان دور سوم دلفی شناسایی شد. با توجه به میانگین به ‌دست ‌آمده از مراحل سه‌گانه‌ی دلفی، بیشترین اهمیت را شاخص‌های مواد اولیه ارزان و فراوان، تحصیل کارکنان شرکت در رشته‌های مرتبط با کسب‌وکار و رقابت داخلی و استفاده از دانش و تجربیات شرکت‌های رقیب داشت. همچنین کمترین اهمیت را شاخص‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت، تنوع در تولید محصولات و مطالعه و بررسی نمونه محصولات تولیدی موفق در بازارهای هدف احتمالی دارا بودند.

Indices of Internationalization of Family Businesses in Iran

The purpose of this article is to identify the internationalization indicators of family businesses. For this purpose, a twostage qualitative research method including focus group and threestage Delphi technique was used. The target population consisted of 10 experts with knowledge and experience on the topic of research who were purposefully selected based on snowball sampling method. Data collection tools included semistructured interviews in focus groups and a questionnaire designed according to the findings of the first stage. By using the MAXQDA software, the collected data were coding, identified and summarized by performing open and axial coding of indicators. Then, using Delphi technique, the indicators were finally approved by experts and in the next step, using selective coding, the final model framework was formed. Based on the results, 11 components and 64 indicators were identified after the end of the third round of Delphi. According to the average obtained from the Delphi triple stages, the most important indicators are the cheap and abundant raw materials, the education of the company’s employees in fields related to business and internal competition, and the use of knowledge and experience of competing companies. Also among the least importance were the indicators of longterm investment, diversity in the production of products, and the study of samples of successful products in potential target markets.