بایسته های نسخه پژوهی در موضوعات قرآنی و حدیثی؛ نسخه یابی روش شناسیِ تصحیح و منابع کارآمد

اﺣﯿﺎ و اﻧﺘﺸﺎر ﻣﺘﻮن ﺧﻄﯽ در ﺣﻮزه ﻋﻠﻮم اﺳﻼﻣﯽ، از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ راهﻫﺎﯾﯽ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺷﻨﺎﺳﺎﻧﺪن ﻓﺮﻫﻨﮓ و ﺗﻤ ّﺪن اﯾﺮاﻧﯽ- اﺳﻼﻣﯽ اﺳﺖ. اﯾﻦ ﺣﻮزه ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ، از اﻣﻮر ارزﺷﻤﻨﺪ ﻋﻠﻤ ﯽ- ﭘﮋوﻫﺸﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ »ﺗﺤﻘﯿﻖ«، »ﺗﺼﺤﯿﺢ«، »ﻧﻘﺪ« و »ﺗﺮﺟﻤﻪ«، ﺑﻨﯿﺎن ﻧﻬﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﺗﺼﺤﯿﺢ ﻧﺴﺨﻪﻫﺎی ﺧﻄﯽ ﺳﺒﺐ ﻣﯽﺷﻮد ﺗﺎ ﮔﻨﺠﯿﻨﻪای از ﻋﻠﻮم، اﺣﯿﺎ و از اﯾﻦ رﻫﮕﺬر ﻧﮑﺘﻪﻫﺎی ﻋﻠﻤﯽ ﻧﺎب ﮐﻪ ﭘﯿﺶ از آن از دﯾﺪ و دﺳﺘﺮس ﻫﻤﮕﺎن دورﻣﺎﻧﺪه، ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎدهای در اﺧﺘﯿﺎر اﻫﻞ ﻋﻠﻢ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد . ﺑﺮ ای اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻻزم اﺳﺖ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮانِ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻗﺮآﻧﯽ و ﺣﺪﯾﺜﯽ، ﺿﻤﻦ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﺴﺨﻪﻫﺎی ﺧﻄﯽ، ﺑﻪ اﺣﯿﺎ و اﻧﺘﺸﺎر ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ ﻣﯿﺮاث ﮔﺬﺷﺘﮕﺎن ﻫﻤّ ﺖ ﮔﻤﺎرﻧﺪ. ﻣﺴﺄﻟﻪ اﺳﺎﺳﯽ ﭘﮋوﻫﺶ ﭘﯿﺶرو، ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻧﺴﺨﻪﭘﮋوﻫﯽ در ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻗﺮآﻧﯽ و ﺣﺪﯾﺜﯽ و ﺗﺒﯿﯿﻦ ﺑﺎﯾﺴﺘﻪﻫﺎی آن در ﺳﻪ ﻣﺤﻮر ﮐﻠﯽ »ﻧﺴﺨﻪﯾﺎﺑﯽ«، »روش ﺷﻨﺎﺳ ﯽ ﺗﺼﺤﯿﺢ« و »ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮐﺎرآﻣﺪ« اﺳﺖ. ﺣﺎﺻﻞ اﯾﻦ ﮐﻪ، ﻧﺴﺨﻪﭘﮋوﻫ ﯽ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻗﺮآﻧ ﯽ و ﺣﺪﯾﺜﯽ، از ﺿﺮورت ﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ ﻋﻠﻤﯽ در ﻋﺼﺮ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽآﯾﺪ و از ﻫﻤ ﯿﻦ روی، ﺑﺎﯾﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ و ﻣﺼﺤّ ﺢ ﻧﺴﺨﻪﻫﺎی ﺧﻄﯽ، ﺿﻤﻦ آﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻣﺮاﺣﻞ ﻧﺴﺨﻪﯾﺎﺑﯽ و ﻧﺴﺨﻪﭘﮋوﻫ ﯽ، روش ﺗﺼﺤﯿﺢ اﻧﺘﻘﺎدی ﻣﺘﻦ را ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﻨﺪد و از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮐﺎرآﻣﺪ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪ ﺷﻮد