کتاب «المُصَنَّف» عبد الرزاق صنعانی در آینه پژوهش

یکی از انواع کتابهای اولیه حدیثی اهل سنت «مُصَنَّف» نام دارد این سبک از نگارش در دهه های پایانی قرن دوم رواج یافته و کتاب المصنفه تالیف «عبد الرزاق»، از طبقه تابعان یکی از نخستین جوامع حدیثی است که با اسلوب مصنف نگاری نگاشته شده است. این دوره - که از اواخر قرن دوم آغاز شده و تا میانه قرن سوم به طول می انجامد - از طلایی ترین دوره های سنت پیامبر است؛ زیرا حدیث و روایت در اوج شکوفایی خود بوده است و در این دوره تفاوت تدوین و تصنیف ظهور پیدا کرد عبد الرزاق یکی از محدثان و راویان برجسته قرن سوم قمری و دوران اوج قدرت دولت عباسی است. در این دوران عواملی به وجود آمد که منجر به تدوین و نگارش سنت پیامبر شد که از جمله این نگارشها و کتابها المصنف عبدالرزاق است این نوشتار با هدف پرداختن به یکی از جوامع حدیثی و به روش توصیفی- تحلیلی به معرفی و بررسی کتاب المصنف عبدالرزاق می پردازد. المصنف عبد الرزاق نمونه ای از تلاش علما در برابر جعل حدیث است به همین دلیل نگارش حدیث و نیز تصنیف در ابواب مختلف فقه به وجود آمد. لذا مطالعه شیوه های کتابت در این مرحله اهمیت بسزایی دارد و به نظر میرسد که کتاب عبدالرزاق اثر خاصی در شیوه های نگارش کتب تصنیفی به ویژه کتب شش گانه دارد. به عبارت دیگر عبدالرزاق مبدع روشهایی در سندشناسی حدیث و فقه بوده است که این روشها توسط نویسندگان کتب ششگانه به اوج شکوفایی خود رسید.