اهداف و شیوه‌های مناظرات امام رضا(ع) و مامون در مسئله امامت

در میان روایات کلامی امام رضاعلیه السلام چهار مناظره در موضوع امامت (با حذف موارد تکراری و با توجه به تعریف خاص مناظره و تفاوت آن با احتجاج)، گزارش شده است که اهداف و شیوه‌ها و نتایجی خاص را در بردارد. در برخی کتاب‌های روایی، دو مناظره نیز میان مامون و علمای عامه در موضوع امامت، گزارش شده است که با توجه به انگیزه های مامون از برپایی جلسات مناظره، جای بحث و گفتگوی بسیار دارد. مناظرات امام رضاعلیه السلام بر اساس روشهای گفتمان قرآنی، در اصول و غایت، تفاوتهای بنیادین با شیوه مناظره علم منطق دارد. و در میان انواع صورتهای گفتمان، تنها منطبق بر نوع گفتمان قرآن با هدف هدایت انسان است. این مناظرات، مبتنی بر اهداف و شیوههایی است که نه تنها در آن دوره تاریخی، که در همه روزگاران میتواند مورد استفاده در پاسخگویی به سوالات و شبهات قرار گیرد. در این پژوهش، این اهداف و شیوه‌ها در مناظرات امام رضاعلیه السلام تا حدی واکاوی شده و در کنار آن به بخشی از اهداف و شیوه‌های مامون در مناظره با علمای عامه نیز پرداخته شده است.