«العالم بزمانه...» در پرتو دانش فقه الحدیث

حدیث «عالم بزمانه» سفارش امام صادق ع به زمانه شناسی و شناخت زمانه است و بر دستاورد بزرگ آن، سلامت بینشی و در نتیجه گرایشی و رفتاری تاکید می‌کند. دست گذاشتن حضرت بر مسئلۀ زمانه شناسی، این سوالات را در ذهن شکوفا می‌کند که مراد امام از زمانه چیست و زمانه شناسی چگونه انسان را از التقاط و انحراف بینشی و فکری امان می‌دهد؟. این نوشتار با فرضیۀ اولویت، ضرورت و فوریت بصیرت به شرایط، الزامات و مقتضیات زمانه بر آن است که حدیث مذکور را در دستگاه دانش فهم حدیث قرار داد تا با استفاده از راهکارهای فقه الحدیثی فرضیۀ مذکور را ثابت کند. برخی از راهکارهای بکارگرفته شده در این مقاله عبارتند از: شرح اجزای حدیث، تبیین شان صدور؛ تشکیل خانوادۀ حدیث.راهکارهای فقه الحدیثی مذکور نشان می‌دهند که شناخت زمانه به معنای شناخت شرایط و مقتضیات آن و زمینه سازی جهت برآورده کردن نیازهای زمانه از اولویتی فوریتی برخوردار است.