مقایسه اثربخشی درمان فراشناختی، درمان راه حل محور و تمرینات استقامتی بر سبک های حل مسئله دانش آموزان دختر با اختلال اضطراب اجتماعی

هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان فراشناختی، درمان راه حل محور و تمرینات استقامتی بر سبک های حل مساله دانش آموزان دختر با اختلال اضطراب اجتماعی است. طرح این پژوهش، نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل ناهمسان و پیگیری یک ماهه است. جامعه آماری دانش آموزان دختر مقطع دوم متوسطه نواحی سه گانه آموزش و پرورش شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 1401-1402 بودند از این جامعه 60  دانش آموز مبتلا به اضطراب اجتماعی به صورت غربالگری و با توجه به ملاک های ورود به مطالعه انتخاب و به صورت تصادفی در 4 گروه 15 نفری (سه آزمایش و یک کنترل) گمارده شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه های اضطراب اجتماعی (کانور، 2000) و سبک های حل مساله(دزوریلا و همکاران، 2002) بود. داده ها با نرم افزار spss23 و آزمون تحلیل واریانس و آزمون تعقیبی بن فرونی تحلیل شدند. یافته ها نشان داد درمان فراشناختی، درمان راه حل محور و تمرینات استقامتی سبب افزایش سبک های حل مسئله کارآمد و کاهش سبک های حل مسئله ناکارآمد در مبتلایان به اضطراب اجتماعی شده است و از بین سه درمان، درمان فراشناخت در سبک های حل مساله کارآمد و فراشناخت و راه حل محور در سبک های حل مسئله ناکارآمد نسبت به تمرینات استقامتی اثربخش تر بوده اند (p≤0.05). بر مبنای این یافته ها می توان گفت که هر سه الگوی درمانی می‌توانند در نمونه بالینی ایرانی به کار گرفته شوند. 

a comparison of the efficacy of metacognitive therapy, solution-focused therapy and endurance exercises on problem-solving styles of female students with social anxiety disorder

the purpose of this research is to compare the effectiveness of metacognitive therapy, solution-oriented therapy, and endurance exercises on the problem-solving styles of female students with social anxiety disorder. the design of this research is a semi-experimental pre-test-post-test type with a heterogeneous control group and a one-month follow-up. the statistical population was female students of the second level of high school in the three educational districts of kermanshah in the academic year 1401-1402. from this population, 60 students with social anxiety were selected by screening and according to the criteria for entering the study. they were randomly assigned to 4 groups of 15 people (three experimental and one control). the research tools included social anxiety questionnaires (kanor, 2000) and problem-solving styles (dzurila et al., 2002). the data were analyzed with spss23 software and analysis of variance and benferoni’s post hoc test. the findings showed that metacognitive therapy, solution-oriented therapy, and endurance exercises increased efficient problem-solving styles and decreased ineffective problem-solving styles in people with social anxiety (p≤0.05) and among the three treatments, metacognitive therapy in efficient problem-solving styles and metacognitive and solution-oriented treatment in ineffective problem-solving styles were more effective than endurance exercises (p≤0.05). based on these findings, it can be said that all three treatment models can be used in the iranian clinical sample.